![]() |
Natuur en Milieu De Vechtstreek Al meer dan 50 jaar hart voor natuur ! |
Omdat de Bosuilen in 2021 op de zolder van het Laar een nest hadden gemaakt in een kerkuilenkast, was Gerbrand Groen heel benieuwd of de geschiedenis zich zou herhalen. Nadat hij diverse keren bij Het Laar was geweest, maar de deur hermetisch gesloten bleef, ondernam Gerbrand actie. Hij nam contact op met de directeur van Hotel de Zon en deze was bereid Gerbrand de sleutel van Huize het Laar te overhandigen. Gerbrands actie was niet voor niks want tijdens de controle van het nest waren er deze keer drie uilskuikens te bewonderen.
Bosuilen nestkast boven op zolder
Dus werd Han gevraagd of hij weldra kon komen ringen. Op 28 april was het zover. De drie uiltjes werden keurig op een baal stro gelegd in de grote tuin van het Laar, zodat Han in alle rust kon ringen en tevens de biometrische gegevens vaststellen, welke door Mieke werden genoteerd.
Marlie Koggel (fotograaf ) had gevraagd of ze samen met Gea Slotman mocht langskomen. Zij was zeer onder de indruk van het gebeuren en fotografeerde de jonge uiltjes, terwijl Han met een aantal leden van de vogelwerkgroep aan het werk was. Onderstaande foto kreeg ik van Marlie met toestemming om deze op de website en in de Meander te plaatsen.
Han met aan het werk met de uiltjes samen met Gerbrand, Machteld, Mieke en Ella
Gerard van Beesten had ondertussen ook een nestkast met jonge Bosuilen welke geringd konden worden, dus gingen we dinsdag 3 mei samen met Gerard naar de Lemelerberg om de Bosuilkuikens aldaar van een ring te voorzien. Omdat Han graag nog twee kasten wilde controleren reden we nog door naar Stegeren waar we midden in het bos eerst met een camera in een kast keken zodat we niet voor niks met een zware ladder hoefden sjouwen. Toen de camera de kast bereikte hoorden we al “knappen”, dus wisten we op dat moment al dat er tenminste 1 jong moest zijn. Het bleken er twee. Dus moesten we een ladder halen en hebben we de uiltjes ter plekke geringd.
Een hele dag struinen door delen van het Reggedal en het Vechtdal onder de bezielende leiding van onze deskundige Arend. Dat mochten Anita, Thea, Dirk, Jan en Wim op 14 mei meemaken.
Om 07.00 uur begon onze tocht vanaf de kinderboerderij. Het was stralend weer en dat zou de hele dag zo blijven. Cultuurhistorie, landschapsontwikkeling, flora, fauna, alles kwam aan bod. Om te beginnen bij de spiegelvijvers achter het Laar, die door de gemeente Ommen in oorspronkelijke staat zijn hersteld, evenals de zichtas (het grand canal) met de naald aan het einde.
Via het paadje achter de begraafplaats kwamen we op een verhoging bij de meanderende Regge waar vermoedelijk het eerste kasteel Eerde van roofridder Evert heeft gestaan. Aan de overkant was even een ree te zien. Afdalend richting spoorlijn schrokken 2 dames van de uitstraling van Arend en probeerden ze snel hun loslopende honden aan te lijnen. Op meerdere plekken langs de Regge hebben we genoten van een rivier die weer mag meanderen. Oevers slijten uit en storten in, bomen vallen om, zandbanken ontstaan. Stroomversnellinkjes en stilstaand water. Een prachtig stukje natuurbeleving. Je zou er uren kunnen zitten en genieten.
Al lopende hoorden en zagen we allerlei vogels. Om er een paar te noemen: tjiftjaf, fitis (zang van hoog naar laag), roodborst, rietgors, zwartkop, wilde eend, dodaars, een overvliegende knobbelzwaan, bonte specht en zwarte specht. De laatste mooi in het zicht tegen de stam van een zwarte els. Op meerdere plekken lieten de geelgorzen ons genieten van de 5e van Beethoven. De koekoek, zowel mannetje als vrouwtje lieten zich horen. De bekende roep van de koekoek is van het mannetje. Het vrouwtje klinkt anders vertelde Arend. Voor mij nieuw en wat een bof om dat ook nog meteen in de natuur te kunnen horen! Voor wie de roep van het vrouwtje niet kent: zoek het even op via ecosia.org (nonprofit organisatie die wereldwijd al meer dan 150 miljoen bomen heeft laten planten).
Een hoogtepunt was, in elk geval voor mij, de wielewaal. Niet alleen de zang werd gehoord, maar de vogel werd door de meesten van ons ook gezien. Door de zang na te doen wist Arend de vogel een paar keer naar ons toe te lokken. Met veel moeite kreeg ik hem voor het eerst van mijn leven in de kijker. Het was een mannetje. Bizar dat hij zich met zijn opvallende gele kleur zo goed weet te verschuilen.
Ergens halverwege dit vogelgenot, zo rond koffietijd, werden wij aangenaam verrast door Ella en Machteld. Zij brachten speciaal voor ons koffie, thee en koeken mee. Top! Namens alle deelnemers:
hartelijk dank.
6.00 uur Hemelvaartsdag 2022; Parkeerplaats bij de Steile Oever.
Zo'n 20 mensen verzamelen zich om met Henk Ruiter het bos in te gaan om vogels te zien en te horen. Henk gaf meteen aan: "Vogels kijk je met je oren". Dat is ook wel gebleken. We hoorden 25 verschillende vogels, maar we zagen er een stuk minder.
"Eén en al oor!"
We hoorden een Boompieper zingen, we zagen hem zitten in het topje van een jeneverbesstruik. We hebben lang staan wachten of hij zijn bijzondere vlucht ook aan ons wilde laten zien....nee helaas.
Voor velen was de zang van Merel, Lijster, Tjiftjaf, Roodborst wel bekend.
Minder bekend waren : Fluiter en Roodborsttapuit. Prachtig om deze vogeltjes te horen en ook te zien!!
De wandeling ging over de Besthmenerberg en langs Besthmenerven. Hier zagen we Wilde eenden, Kuifeenden en Dodaars.
Niet alleen de vogels kregen onze aandacht, ook de muggen. Boswachter Nico verkondigde (met een knipoog): "Als je een echte vogelliefhebber bent, moet je je vrijwillig laten prikken door de muggen.....Muggevrouwtjes hebben bloed nodig voor hun nageslacht. Als wij ons laten prikken, komen er meer muggen en dat is goed voor de vogels." Tja...of onze liefde zo groot is???
We kunnen terugzien op een prachtige wandeling waarbij we volop konden genieten van de vogels en van de kennis van Henk Ruiter!!
Verslag en fotografie: Dinie Altena.
Gaaien
En daar stonden we dan, 10 dagen na de lezing, met trillende benen op het trilveen! Dat was een aparte ervaring: lopen over water, midden in de jungle van De Wieden! Eén ding is zeker: zonder waterdichte schoenen hield je geen droge voeten. De flora op het trilveen was fantastisch! We vonden er veel moeraskartelblad, echte koekoeksbloemen, dotterbloemen en tot onze grote vreugde ook nog een paar moerasviooltjes. Een moerasviooltje treffen we namelijk zelden aan. De soort komt van nature voor in heel Europa op natte, matig voedselarme gronden in moerasbossen en veenmosrietlanden. Het moerasviooltje is een waardplant voor de dagvlinder zilveren maan. De zilveren maan komt nog niet voor in NP De Wieden maar al wel op NP De Weerribben. Op een later tijdstip zagen we nog een Bosuil langs vliegen.
Arend gaf ook tijdens de vaartocht uitgebreid informatie over het gebied en uiteraard kwamen we langs het monument waar eens het verdronken dorpje Beulake tijdens de stormvloeden in 1775 onder de golven was verdwenen. Het monument heeft eigenlijk de vorm van een kerk, want in Beulake was ooit een kerk gevestigd.
Foto monument
De tandraden in de klok duiden op samenwerking. Dat ze de klok hebben vastgemaakt zodat hij niet kan luiden lijkt me logisch want zoveel herrie wil je niet horen in een natuurgebied.
We zagen tijdens onze vaartocht regelmatig reetjes en de snor was, vooral later op de avond, duidelijk aanwezig. Helaas waren de vlotjes waar de Zwarte stern zou moeten gaan broeden, nog leeg.
Foto vlotjes
Ook in 2022 konden we de Raven van Junne ringen. Deze raven komen er tot nu toe steeds terug. Donderdag 14 april was het zover. De jongen zijn dan al geen kleine raven meer wat betreft de grootte, maar wel wat betreft hun leeftijd. Het waren ondertussen al flinke vogels, die bijna op het punt stonden uit te vliegen, dus waren we blij dat Wouter Thijs Nijhuis, hovenier Nijhuis Groentechniek, tevens onze vaste “ravennest”klimmer, ze allemaal probleemloos naar beneden kon brengen. Vóór Wouter Thijs ze uit het nest haalde fotografeerde hij snel het nest met de raven in de top van de boom. Het is een prachtige foto geworden welke ik dan ook met veel plezier, met toestemming van Wouter Thijs, in dit artikel mag plaatsen.
Foto: Nest Raven door Wouter Thijs Nijhuis
Ook dit jaar deden we weer mee aan een landelijk project, uitgaande van de Ravenwerkgroep, betreffende een studie verwantschapsanalyse en het bepalen van het geslacht van raven welke wordt uitgevoerd door de Hoge school te Utrecht. Behalve het bepalen en noteren van de diverse biometrische gegevens verzamelen we elk jaar DNA materiaal van de jonge raven. Dit doen we door piepkleine nekveertjes te verzamelen met behulp van een pincet. Het spreekt voor zich dat er tijdens het afnemen van de DNA handschoenen gedragen moeten worden om ons DNA niet te vermengen met DNA van de raven. De veren worden op een later tijdstip onderzocht door de studiegroep van de universiteit te Utrecht.
Foto Raaf
Een nieuw nest welke we konden ringen werd ontdekt door Willem Havinga. Locatie: Witharen. Ook hier konden we een paar prachtige, gezonde jonge raven ringen, meten en DNA afnemen. Omdat de Raven nog niet zo lang terug zijn in Nederland kunnen we nog heel veel leren over de soort. We zijn dan ook blij dat wij op deze manier kunnen bijdragen aan een studie project met betrekking tot de Raven.
Aantal geringde raven 2022: 6
Verslag: Han Bouman en Ella Roelfs Rijzebol
Fotografie: Wouter Thijs Nijhuis, Machteld Oudshoorn en Ella Roelfs-Rijzebol
Omdat er meerdere vogelwerkgroepleden zonder steenuilennestkasten zaten moest Gerbrand Groen aan de slag met het zoeken naar oplossingen. Dus begon Gerbrand met het op maat zagen van de diverse planken voor de nieuwe woningen van de steenuil, want dat komt echt heel precies. Daarna heeft hij de plankjes naar het ATC ( Arbeids Trainings Centrum ) gebracht, zodat de leerlingen de kasten in elkaar konden timmeren.
De reden waarom er nieuwe steenuilnestkasten bij moesten komen zijn divers. Nestkasten die al jaren worden gebruikt zijn af en toe aan vervanging toe en er komen weer nieuwe mensen in de omgeving wonen die heel graag een steenuilennestkast bij hun huis willen. Daarbij zijn de nestkasten zo geliefd dat ze soms worden meegenomen door de bewoner van het pand als deze gaat verhuizen……………..
Alle werkgroepleden zaten er in dit geval om verlegen en dus heeft Gerband er 11 bij laten maken. Voorlopig kunnen de werkgroepleden weer even vooruit en de steenuilen op zoek naar een nieuw huis.
Uiteraard moeten de woningen er gelikt uitzien! Dus kwam Fred van der Lans alle nestkasten verven zodat ze er mooi uitzien en bestand zijn tegen weer en wind.
Fred van der Lans in actie.
Verslag Ella Roelfs-Rijzebol
Fotografie: Gerbrand Groen
Woensdagavond 30 maart verraste Willem Havinga Han Bouman door plotseling het woord over te nemen van Han. Han keek raar op dat hij plotseling werd geïnterrumpeerd, maar Willem ging onverstoord door met zijn verhaal, welke een ode aan Han bleek te zijn. Onze coördinator werd totaal verrast door de toespraak van Willem, die ontzettend zijn best had gedaan om achter allerlei feiten en wetenswaardigheden te komen. De loftuitingen betroffen het heuglijke en bijna onvoorstelbare feit dat hij nu al 85 jaar oud is en, let op, maar liefst 65 jaar vogels ringt.
Willem had hele bijzondere informatie gekregen van het Vogeltrekstation, informatie welke Han zelf tot nu toe nog niet ter ore was gekomen.
Han heeft tijdens zijn leven tenminste 25.590 vogels geringd. Het zijn er naar alle waarschijnlijkheid zelfs nog meer want de kleinste ringmaten zijn nog niet allemaal ingevoerd. Daarbij is hij gestart met ringen toen het woord digitalisering nog niet voorkwam in het woordenboek. In totaal zijn er 5653 terugmeldingen van door Han geringde vogels, waarvan 269 in het buitenland. Daarnaast nog 32 in het buitenland geringd en door hem terug gevangen in Nederland.
Row Labels |
Count of Ringnummer |
|
MA |
3 |
Marokko |
BL |
37 |
België |
DE |
85 |
Duitsland |
DK |
2 |
Denemarken |
EE |
1 |
Estland |
ER |
1 |
Ierland |
ES |
89 |
Spanje |
FR |
58 |
Frankrijk |
GB |
16 |
Groot-Brittannië |
LT |
2 |
Litouwen |
NO |
2 |
Noorwegen |
PL |
1 |
Polen |
PO |
1 |
Portugal |
SF |
2 |
Finland |
SV |
1 |
Zweden |
Totaal |
301 |
De kerkuilkasten rondom Lemele en Lemelerveld zijn weer schoongemaakt. Dat moet elk jaar weer gebeuren voordat het nieuwe broedseizoen begint. Doe je dat niet dan komen de kasten vol te liggen met braakballen. En dan is er geen ruimte meer om eieren te leggen en uit te broeden.
Voordat de ladder tegen de kast wordt gezet, wordt de vliegopening dichtgezet (zie foto).
Het wil nog wel eens gebeuren dat je een paartje kerkuilen treft in de kast.
Bij de familie Bloten aan de Zonnebloemweg zat een paartje kerkuilen uit te rusten. Ze konden niet ontsnappen omdat de vliegopening was dichtgezet.
Een mooie gelegenheid om de uilen uit de kast te pakken en te controleren of ze geringd waren. Helaas waren deze niet geringd. De kast is schoongemaakt en de uilen zijn weer teruggezet. De vliegopening weer vrij gemaakt en ze bleven mooi in de kast zitten.
De opbrengst uit de kast waren twee emmers vol met braakballen. Die gaan altijd naar het natuurmuseum de Holterberg. Daar hebben ze kindermiddagen ‘uilenballen pluizen’.
Gerard van Beesten
In opdracht van het Staatsbosbeheer zijn in het voorjaar van 2021 de broedvogels in het Vechtdal, “tussen Ommen en Stegeren”, geïnventariseerd. De inventarisatie is uitgevoerd door de vrijwilligers Henk Hupkes en Jos Scholten.
Het gebied ligt ten noorden van de Vecht, globaal tussen de Ommen-brug en de Junner-stuw. Centraal in dit gebied ligt het bekende Junner Koeland. Het is een zeer gevarieerd stroomdallandschap met bloemrijke schraalgraslanden, oude vechtarmen, naaldbos en struweel, steilranden en singels. Het betreffende gebied is 338 ha groot, waarvan 26 ha tussen- of aanliggend particulier eigendom.
Henk Hupkes maakte een korte weergave van het inventarisatierapport.