 |
Natuur en Milieu De Vechtstreek Al meer dan 50 jaar hart voor natuur ! |
Gemeenteraad geeft groen licht voor aanleg natuurbegraafplaats Hoogengraven
28 januari 2017:
Het initiatief van Stichting Heidehof om een natuurbegraafplaats aan te leggen in het bos- en natuurgebied Ommerbos kan, als het aan de gemeenteraad Ommen ligt, doorgang vinden.
Afgelopen donderdag 26 januari gaf een meerderheid van de raad groen licht. Stichting Heidehof, een initiatief van Bert Speulman uit Drenthe, heeft hiervoor 25 hectare bosgrond aangekocht gelegen ten oosten van de golfbaan Hooge Graven.
Onze vereniging heeft in een eerder stadium een verkennend gesprek gehad met vertegenwoordigers van Stichting Heidehof. Wij zijn op voorhand niet tegen de plannen, mits de natuurwaarden niet in het geding komen. Het bestuur is van mening dat er kansen liggen om bij de aanleg van de natuurbegraafplaats de natuurwaarden en biodiversiteit van het gebied te vergroten. Bij de verdere uitwerking van het projectplan wordt onze vereniging nauw betrokken. De inwoners van Ommen kunnen hun zienswijze over de aanleg van deze natuurbegraafplaats te zijner tijd kenbaar maken bij de ter visie legging bij de wijziging van het bestemmingsplan.
Blijvend verbod bollenteelt in drinkwaterwingebieden Ommen
Als het aan het gemeentebestuur van Ommen ligt blijft lelieteelt in de drinkwaterwingebieden Witharen en Hammerflier verboden. Uit onderzoek van het drinkwaterleidingbedrijf Vitens blijkt dat in deze drinkwaterwinningen geen slecht doorlatende kleilagen in de grond aanwezig zijn die voorkomen dat chemische stoffen, waaronder bestrijdingsmiddelen, het grondwater bereiken. De zuiveringsinstallaties van Vitens kunnen deze verontreinigingen van het grondwater niet zuiveren. Op basis hiervan concludeert Vitens dat een teeltverbod voor bollen en sierbloemen gerechtvaardigd is.
Foto Stichting Bollenboos
Aanleiding tot dit onderzoek vormde de uitspraak van de Raad van State in juni 2016 in een beroepsprocedure van LTO Noord dat Ommen onvoldoende onderzoek had gedaan om bollenteelt in deze gebieden te verbieden. De Raad van State heeft de gemeente opgedragen een nieuw besluit te nemen over het verbod op bollenteelt in grondwaterbeschermingsgebieden. De gemeenteraad beslist in maart op het voorstel van B&W om lelieteelt in de drinkwaterwingebieden blijvend te verbieden.
Het telen van leliebollen gaat gepaard met het veelvuldig gebruik van bestrijdingsmiddelen en kan risico's opleveren voor de gezondheid. De teelt vormt ook een bedreiging voor het milieu en het landschap. Daarom zet onze vereniging zich al jaren samen met andere verontruste inwoners in op een teeltverbod op bloembollen nabij bewoning en natuurgebieden.
Visotterwaarneming 5 januari 2017
Donderdagmiddag 5 januari 2017, na het schoonmaken van alle vogelnestkastjes aan de Dieselweg in Junne, wilden Machteld en ik nog even zien of de Bosuil op het Laar er nog zat. Helaas was de Bosuil op dat moment niet aanwezig.
Omdat wij alle twee benieuwd waren naar de voortgang van de inrichting van de zuidelijke Vechtoever bij Ommen, wilden we nog even kijken bij Camping de Koeksebelt. De geplande nevengeul, welke grotendeels wordt aangelegd op het terrein van Camping de Koeksebelt, ziet er prachtig uit! Wij waren aangenaam verrast. Men is zelfs al begonnen met het bouwen van twee bruggen zodat het eiland “De Koeksebelt” straks bereikbaar blijft.
Het geheel ziet er allemaal prachtig uit en dus werden we gedreven het terrein over te lopen tot aan de Vechtoever. Dat bleek een goed plan want al wandelend langs de oever was hij daar opeens: de Visotter. Voor mij de eerste waarneming van de Visotter in het wild en voor Machteld de tweede Visotterwaarneming sinds 40 jaar.
Een geweldige waarneming want het waarnemen van een Visotter in het wild is een unicum! De kans om een Visotter te zien is zeer gering omdat Visotters een groot leefgebied hebben van vele strekkende kilometers. Het is een waarneming die absoluut niet te plannen is!
Zonder verrekijker had ik al ontdekt dat het deze keer geen Beverrat, noch een Muskusrat was die daar aan de rechteroever van de Vecht zwom. De sierlijke bewegingen, wow! Het koppie boven water en af en toe even onderduiken: het gestroomlijnde lijf, het gracieuze zwemmen: het was overduidelijk de Visotter. Machteld had “onze Otter” ondertussen in beeld met haar verrekijker en even later ik ook toen de Visotter ons nog meer kijktijd gaf door naar de overkant van de rivier te zwemmen! Af en toe even onderduiken om vervolgens met sierlijke bewegingen te verdwijnen achter de vegetatie. Het was toen al schemerig maar voor ons tweeën kon de dag niet meer stuk!
Machteld Oudshoorn en Ella Roelfs-Rijzebol
Klik hier voor het volledige artikel met foto's van ottersporen langs de Vecht
Ommermars ontvangt provinciale subsidie
Het burgerinitiatief Ommermars ontvangt van de provincie Overijssel subsidie voor de verdere uitwerking van de plannen. Dat is een mooie opsteker voor de werkgroep Ommermars, die al meer dan een jaar, in nauwe samenwerking met Ommer basisscholen en Ommenaren, een plan ontwikkelt om de Ommermars bij de kern Ommen om te vormen tot stadsnatuur. Een plek waar kinderen op ontdekkingstocht kunnen gaan in de natuur en waar Ommenaren kunnen wandelen en recreëren langs het water.
De subsidie is toegekend uit het provinciale programma Natuur en Samenleving, onderdeel Groen in de Stad. Met het subsidieprogramma Natuur en Samenleving wil Overijssel natuur en inwoners dichter bij elkaar brengen. Voor het subsidieprogramma zijn projecten van hoge kwaliteit ingediend. Ook het aantal aanvragen was hoog: in totaal 66. Op basis van een puntenscore krijgen 14 aanvragers een subsidie waaronder het burgerinitiatief De Ommermars uit Ommen. Gedeputeerde Natuur mevrouw Hester Maij over de aanvragen: “Natuur leeft echt onder inwoners van Overijssel. Dat blijkt uit het aantal ingediende projectvoorstellen. En de hoge kwaliteit van de aanvragen laat zien hoeveel kennis en ervaring er onder inwoners en instellingen is. Ik ben steeds weer aangenaam verrast wanneer ik zie hoe inwoners hun omgeving graag zelf groener willen maken, daar allerlei ideeën voor hebben en er goed onderbouwde plannen voor maken.” Vanwege het grote aantal aanvragen van hoge kwaliteit heeft de provincie besloten het beschikbare subsidiebudget van €410.000 te verhogen met €160.000.
Dode otter gevonden in Dalfsen
Langs de Poppenallee in Dalfsen is een dode otter gevonden. Het beestje is vermoedelijk doodgereden. "Op de Poppenallee is een plek waar de otters de dijk richting de Vecht oversteken", vertelt ecoloog en otterspeurder Vincent Martens aan RTV Oost.
Volgens de Martens zitten er sinds een jaar of vijf een aantal otters in Dalfsen. "We zijn erachter gekomen dat de beesten via de weteringen hun weg terug vinden, helemaal naar Zwolle." Waarschijnlijk is het beestje doodgereden. "Het is natuurlijk slecht nieuws dat er een otter wordt doodgereden, zoveel zijn er niet in Nederland", zegt de ecoloog. Volgens Martens zijn er volgens de laatste schatting van Wageningen Environmental Research ongeveer 175 otters in Nederland. "Elk jaar worden er zo'n 35 tot 40 doodgereden, dat is ongeveer 30 procent." De dode otter wordt waarschijnlijk naar Wageningen gebracht en gebruikt voor onderzoek.
Maken we eigenlijk wel schoon met onze schoonmaakmiddelen?
Een natuurlijk leventje leiden verhoudt zich niet zo goed met de meeste schoonmaakmiddelen die we gebruiken. Gek eigenlijk, als het over duurzaamheid gaat, gaat het bijna nooit over schoonmaakmiddelen.
Schoonmaakmiddelen, maken die eigenlijk wel schoon? Twee antwoorden: 1: datgene wat je er mee schoon wil maken wordt er vaak wel schoon van, maar schijnschoon. 2: het water na de schoonmaak is er vieser van geworden.
Schoonmaakmiddel, een middel om schoon mee te maken. Maar wat is schoon eigenlijk? Dat begrip heeft zijn definitie gekregen in een tijd dat milieu geen issue was, in de tijd ook dat afval geen probleem was, in een tijd dat we wat oppervlakkig keken naar de gevolgen op lange termijn, ons vooral bezig hielden met de korte termijn. Vanuit die gedachte gebruiken we agressieve middelen die bijzonder slecht zijn voor het milieu. Chloor bijvoorbeeld. Ons toilet moet glimmen, we nemen een adem afsnijdende lucht voor lief om maar te voorkomen dat er andere verdachte luchtjes te ruiken zijn. En om de witte was wit te houden gebruiken we ook het liefst krachtige bleekmiddelen. En ook bij de tandpasta’s kijken we goed uit. Want in reguliere tandpasta zitten ook stoffen die niet goed zijn voor het milieu. Dus ook hier, louter biologische producten gebruiken.
Samenvattend: we proberen de definitie van ‘schoon’ wat te herdefiniëren en vinden het niet zo erg als iets af en toe iets minder ‘schoon’ is, we zorgen er voor dat we alleen natuurlijke producten op onze huid smeren en we proberen water na gebruik zo schoon achter te laten, dat we het zonder schuldgevoel weer af kunnen geven aan de natuur. Denk aan groene zeep en soda, kijk naar merken als Ecover, Klok, C5 en EM. Bij deo’s en tandpasta’s kun je op de etiketten wel zien welke je moet hebben, maar die vind je niet zomaar in iedere winkel. Dat komt vast nog wel als groene duurzaamheid bij meer mensen hip is geworden.
Alternatief tracé fietspad Varsen kan de Otter redden
Onze vereniging pleit voor een alternatief fietspadtracé in de buurtschap Varsen. Wij worden hier in gesteund door Stichting Das en Vecht en de provinciale Otterwerkgroep.
Met dit alternatief willen wij voorkomen dat voor verstoringgevoelige soorten als Otter en Das zullen verdwijnen uit dit gebied.
foto: Hugh Jansman
Wij vinden als natuurorganisaties dat het door Plaatselijk Belang Varsen voorgestelde tracé, dat dwars door het leefgebied van Otter en Das gaat, te veel onrust veroorzaakt voor deze beschermde diersoorten. Hierdoor kunnen ze uit Varsen verdwijnen. De Otter is sinds 2014 weer terug in het Vechtdal. 'Je moet deze kwetsbare soorten een kans geven,' vinden we, 'Je moet trots zijn dat deze soort weer in je gebied voorkomt.'
Het door ons voorgestelde alternatieve fietspadtracé verbindt het bestaande fietspad De Ziel met het cultuurhistorisch kunstwerk Varsen en ligt voor een deel langs de Vecht. Zo kan de Vecht volop beleefd worden. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan de wens van Plaatselijk Belang Varsen om de Vecht volop te kunnen beleven. Met de bouw van een uitzichttoren kunnen bewoners en recreanten van dit rustgebied blijven genieten. Hiermee wordt een extra kwaliteit aan het gebied toegevoegd. Begin volgend jaar moet de gemeenteraad van Ommen beslissen voor welk tracé gekozen wordt.
Op de aanklikbare kaart is de situatie weergegeven:
Tussentijdse evaluatie pilot Verschralingsbeheer wegbermen Ommen
In de zomer van 2013 is op voordracht van onze vereniging een pilot gestart voor het uitvoeren van een verschralingsbeheer op de wegbermen van een aantal wegen. Doel is het bevorderen van de flora in het bijzonder de Vechtanjer (Steenanjer) en daarmee een grotere belevingswaarde voor Ommenaar en toerist. Een meerwaarde voor de wandel-en fietsgemeente Ommen. Op verzoek van de gemeente is een tussenrapportage gemaakt.
Steenanjer (Dianthus deltoides) Ook wel liefkozend Vechtdalanjer genoemd.
Uit jarenlang onderzoek in de lande blijkt telkens weer overduidelijk dat verschralingsbeheer door middel van maaien en het afvoeren van maaisel leidt tot bloemrijke bermen. Dat is zeker ook in Ommen het geval omdat het verschralingsbeheer met name op arme zandgronden snel tot resultaat leidt. Alle bijzondere soorten die in 2013 zijn aangetroffen zijn stabiel gebleven of iets vooruit gegaan. De voordelen van verschralingsbeheer zijn in de pilot onderkend. Toch wordt de pilot nog niet uitgebreid omdat de kosten hoger zijn dan klepelen en omdat het materieel is ingericht op klepelen.
Enkele aanbevelingen en overwegingen:
- Bloemrijke bermen zijn een meerwaarde voor de toeristische gemeente Ommen.
- Bij de kostprijs van het klepelen moeten de kosten voor bodemverlaging, door jaarlijks ophoping van organische materiaal, wel verdisconteerd worden. Door dit niet te doen krijg je een oneerlijk kostenvergelijking. Bij verschralingsbeheer vervalt nl. die noodzaak tot bodemverlaging.
- Met name de stort van het maaisel maakt het duur. Door een werf in te richten waar de gemeente het zelf kan storten om het vervolgens te laten composteren (dan wel verwerken in vergister) valt er veel te besparen.
2016: hopeloos broedseizoen voor grutto
Het broedseizoen van onze nationale vogel de grutto is dramatisch verlopen. Ook in 2016 groeiden er veel te weinig jongen op. De landelijke telling leverde slechts 4.000 vliegvlugge jongen op. Veel minder dan de 11.000 die nodig zijn voor behoud van de grutto voor Nederland. De ontluisterende cijfers laten opnieuw zien dat de weidevogels razendsnel verdwijnen uit ons landschap.
Afgelopen weekend werden door Vogelbescherming Nederland de meest recente en definitieve tellingen van grutto's voor 2016 gepresenteerd op de Landelijke Dag van Sovon Vogelonderzoek in Ede. En die cijfers waren opnieuw niet mals. Al jarenlang gaat het aantal grutto’s in ons land keihard in aantal achteruit en ook dit broedseizoen verliep dramatisch. Elk jaar zijn er de terugkerende problemen van te vroeg en te vaak maaien. Maar ook de te droge en bloemloze graslanden, waardoor er te weinig voedsel in de vorm van insecten is.
Dit jaar had de grutto extra tegenslag. Eind mei sloeg het zonnige en droge voorjaarsweer om en trokken zware onweersbuien over ons land met plaatselijk zware hagel. Dit noodweer was waarschijnlijk veel opgroeiende kuikens te veel. Vooral in Noord-Nederland trof het de kuikens extra hard omdat grutto’s daar later broeden en de kuikens daardoor jonger en dus extra kwetsbaar zijn. Ook was er plaatselijk sprake van zware predatie waardoor veel minder gruttokuikens dan normaal vliegvlug zijn geworden. Op de gemaaide, kale graslanden zijn kuikens een makkelijke prooi.
Bron: Vogelbescherming
Agrarisch Natuurbeheer uit de doeken gedaan
Het blijft natuurlijk gissen waarom informatieavonden zoals over de nieuwe Wet Natuurbescherming niet zo goed bezocht worden. Ook voor de avond over Agrarisch Natuurbeheer was maar weinig belangstelling, ook vanuit de agrarische sector, hoewel de vereniging 'breed' uitgenodigd had. Een verklaring kan zijn, dat de onderwerpen een minder hoge aaibaarheidsfactor hebben dan bijvoorbeeld de Das, de Otter of het Edelhert. Tijdens zulk soort avonden zit de zaal meestal behoorlijk vol. Toch had Gerrit Meutstege, projectcoördinator van het Agrarisch Collectief Midden-Overijssel, een goed en duidelijk verhaal.
Agrarisch natuurbeheer bestaat al sinds 1975, maar is een aantal keren aangepast. De jongste vorm is op 1 januari 2016 ingegaan. Was het eerder zo, dat de landelijke overheid aan individuele deelnemers een vergoeding gaf voor goed agrarisch beheer, vanaf dit jaar gaat het via de collectieven. Dat scheelt een hoop kosten, omdat veel (veld)werk door vrijwilligers gedaan wordt, terwijl de kwaliteit en communicatie verbeterd worden. De beheerpakketten worden afgesloten voor zes jaar en het Agrarisch Collectief Midden-Overijssel telt inmiddels zo'n honderd deelnemers.
Gerrit Meutstege noemde een aantal soorten die prioriteit hebben: bij de weidevogels zijn dat Grutto, Wulp en Tureluur. Voor amfibieën: Kamsalamander, Boomkikker en Knoflookpad en voor de overige doelsoorten: Steenuil, Geelgors, Patrijs en Das. Vanzelfsprekend zijn er voorwaarden gesteld aan het toekennen van vergoedingen. Op de site www.collectiefmiddenoverijssel.nl staan het beleid, de regels en de voorwaarden om voor vergoedingen in aanmerking te komen.
Voor een aantal belangstellenden was het niet helemaal helder of agrarisch natuurbeheer in de huidige vorm wel zin heeft en of het wel de juiste weg is. Gerrit Meutstege gaf aan, dat het in ieder geval beter is dan het was en dat er middels de veldwerkers meer betrokkenheid is. Hij tekende er wel bij aan, dat de nieuwe manier van agrarisch natuurbeheer niet bij elke agrariër zal passen. Een aantal agrariërs beseft gelukkig steeds meer dat ze een maatschappelijk voorbeeld hebben en over het algemeen wat meer oog voor de natuur krijgen.
Na nog een paar kritische vragen bedankte voorzitter Hein Kuijper de aanwezigen voor hun belangstelling en Gerrit Meutstege voor zijn presentatie.
Dook van Gils
