 |
Natuur en Milieu De Vechtstreek Al meer dan 50 jaar hart voor natuur ! |
Vleermuiskast controle eind 2018
Al heel wat jaren doen we op landgoed Eerde onderzoek naar vleermuizen. Er hangen nu ca 150 vleermuiskasten op Landgoed Eerde, in de boswachterij Ommen en in het Eerder Achterbroek.
Het onderzoek is ooit door Theo Douma en Daniel Tuitert begonnen en nog steeds is het hun onderzoeksproject, maar met gemiddeld 6 tot 8 personen controleren we tegenwoordig deze kasten. We doen dit zo’n 4 a 5 keer per seizoen.
We kijken dan welke soorten er in de kasten zitten en uiteraard hoeveel.
De laatste controle van het jaar is tevens de ‘grote schoonmaak’ van de kasten. Soms kruipen er natuurlijk ook wel eens andere beesten in, zoals hoornaars, of andere insecten en vooral ’s winters, zitten er ook wel eens bosmuizen in. Als de klep dan open gaat, springen ze meestal snel naar buiten maar een enkele keer blijven ze zitten, ‘natuurlijk doen ze dat om ons even de gelegenheid te geven snel een foto te maken’?. Daarna gaat het klepje snel weer dicht, zodat ze lekker warm blijven en heerlijk verder kunnen slapen.
Als het tijdens de laatste controle koud is en het vriest, zijn tijdens deze winter schoonmaakrondes de vleermuizen vaak al verdwenen naar hun winterverblijven en zitten er geen of nauwelijks nog vleermuizen meer in de kasten.
Waarschijnlijk door de hoge temperatuur van de afgelopen weken zaten er nu nog wel vleermuizen in een aantal kasten. In een paar kasten zaten er zelfs groepjes van 15 of meer, lekker warm tegen elkaar aan gekropen.
De vleermuizen die het langst nog in de kasten verblijven zijn meestal de rosse vleermuis (Nyctalus noctula) en de franjestaart (Myotis nattereri). Ook nu, tijdens onze ‘winter’inspectie, troffen we alleen deze twee soorten nog aan.
Rosse vleermuizen
Als er mensen zijn die mee willen helpen, heel graag! Ervaring of kennis van vleermuizen is fijn maar niet echt nodig. Laat het maar even weten, een mailtje of belletje is voldoende.
Arend Spijker
Nationale landschap enquête
Ons landschap verandert ongemerkt en zienderogen. Waar maak jij je zorgen over? Welke veranderingen in het landschap zie je? Wat vind jij van windmolens, zonneweides en megastallen? Wat vind jij van het landschap in Overijssel? En hou houden we onze provincie mooi en levend?
Natuurmonumenten organiseert de nationale Landschap Enquête om te horen hoe jij daar over denkt. Je hoeft geen lid te zijn van Natuurmonumenten om de enquête in te vullen. Iedereen kan meedoen.
De enquête kan tot 9 januari a.s. worden ingevuld. Begin maart 2019 worden de resultaten bekend gemaakt.
Geef je mening via de nationale Landschap enquête op: nm.nl/landschap
Doe je mee?
Als vereniging steunen wij deze actie van Natuurmonumenten.
Speuren naar Sporen: heerlijke middag in de natuur
Begin december stond Speuren naar Sporen weer op het programma van de vereniging. Deze jaarlijks terugkerende activiteit wordt altijd georganiseerd door boswachter (tegenwoordig: in-ruste) Arend Spijker. Hoewel de weersvooruitzichten ons rekening lieten houden met regen, viel er geen drup tijdens de twee uur durende excursie.
De laatste jaren speurde Arend naar sporen op het Junner Koeland, dit keer speurden we met de hele groep van zo'n 15 deelnemers naar sporen rondom het Arriër Koeland. We namen met z'n allen gretig kennis van alles wat Arend te vertellen had. Arend wees ons op holletjes van bosmuizen, ligplekken van reeën, galappeltjes, uitwerpselen en gaten die het werk waren van een vos.
De jongste deelnemer ontdekte nog een bruine kikkertje onder de bladeren, er stonden nog behoorlijk wat paddenstoelen en de vier jonge stiertjes die sinds een paar weken op het Arriër Koeland lopen, trokken ook aardig wat aandacht van iedereen. Het was weer een heerlijke middag in de natuur, daar waren alle deelnemers het over eens!
Dook van Gils
Gevarieerde Nacht van de Nacht 2018
Dit jaar vond onze Nacht van de Nacht plaats op de Ommerschans. Dit omdat 2018 het Jaar van de Ommerschans was. De Kolonie van Weldadigheid, waar Ommerschans deel van uitmaakte, werd precies 200 jaar geleden opgericht.
De laatste jaren werd de Nacht van de Nacht georganiseerd in het Eerder Achterbroek in samenwerking met IVN Den Ham/Vroomshoop. Nu waren Staatsbosbeheer, de Stichting Jaar van de Ommerschans, Julian Overweg, nachtvlinderdeskundige uit Hardenberg, Cees Zoon, vleermuiskenner, en dichteres Mieke Bruins er ook bij betrokken. Voor de ongeveer 80 deelnemers aan de avondwandeling was er een gevarieerd programma.
Aan de deelnemers werd uitgelegd waar de Nacht van de Nacht voor bedoeld is en wat de betekenis van de Ommerschans was in de kolonietijd. Voor de kinderen waren er tast- en geurspelletjes en op de begraafplaats bracht Mieke Bruins een aantal elfjes ten gehore. Dat zijn minigedichtjes van 11 woorden in 5 regels. Deelnemers konden na afloop zelf ook een elfje schrijven, wat verrassend leuke en creatieve gedichtjes opleverde, en een aantal kinderen maakte een tekening. Bij de meeste posten waren de vrijwilligers gekleed in speciale schanskleding.
Jaap van Dort neemt met zijn zwarte cape om nog even het draaiboek door met Lenie, Ria en Julian.
Julian Overweg 'ving' met zijn opstelling, een groot wit laken en een sterke lamp, zo'n 15 nachtvlinders, waar hij zeer tevreden over was. Hij 'scoorde' maar liefst drie Zwarte herfstspinners en een aantal Grote wintervlinders, die als bijzonderheid hebben, dat de vrouwtjes vleugelloos zijn en dus niet kunnen vliegen.
zwarte herfstspinner
Paddenstoelenexcursie voor jong en oud zeer geslaagd
Zaterdag 27 oktober werd weer de jaarlijkse paddenstoelenexcursie onder leiding van de zeer deskundige Bernard de Vries gegeven. Terwijl de dag ervoor de regen met bakken uit de hemel was gevallen en zelfs ’s nachts nog een fikse bui viel werden wij die middag getrakteerd op een heerlijk zonnetje. De opkomst was uitstekend: 33 mensen, jong en oud, druppelden geleidelijk binnen en 13.30 uur trokken we het Laarbos in. Door de lange droge zomer waren we benieuwd of er wel paddenstoelen te zien zouden zijn, maar onze ongerustheid bleek niet terecht. We werden door de heer de Vries letterlijk en figuurlijk het bos ingestuurd om de paddenstoelen te zoeken. Meteen “om de bocht” werden al de eerste boleten gevonden en de heer de Vries gaf ons vervolgens op een zeer onderhoudende wijze tekst en uitleg over de soort en wat de specifieke kenmerken van die soort waren. We konden eraan ruiken en sommige ook proeven. En dat ging zo maar door. Ook de jongsten toonden grote belangstelling. Niet alleen door enthousiast in het bos te zoeken maar ook door in de meegebrachte gids te neuzen.
De tocht was ook goed toegankelijk voor mensen die moeilijk ter been zijn. We hoefden maar een kleine ronde te lopen om zeer veel soorten tegen te komen. Na afloop werden de paddenstoelen uitgestald en kregen we zowaar een overhoring van wat we geleerd hadden. Het was wederom een zeer geslaagde excursie en de foto’s vertellen verder het verhaal.
Henk Jan Bezemer
Landelijke Natuurwerkdag 3 november 2018
De plantenwerkgroep doet in het Varsenerveld al een aantal jaren mee aan de Landelijke Natuurwerkdag. De werkzaamheden bestaan uit het verwijderen van opslag en het plaggen van kleine stukjes grond. We verzamelen ons bij de Beeldentuin van Thea Dijkema, Witharenweg 24 in Witharen tussen 08.30-09.00 uur. Vandaar gaan we om 09.00 uur naar het Varsenerveld. We werken er tot ongeveer 13.00 uur. Eerder stoppen is geen probleem. Zorg voor schoenen of laarzen die tegen een stootje kunnen. Landschap Overijssel zorgt voor gereedschap. Wij zorgen voor koffie en fris.
Aanmeldingen in verband met de catering graag bij:
Wimke Schipper-van Aalderen
Merelstraat 106
7731XE Ommen NL
T: 0031(0)529453462
E: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Steenuilen ringen 2018
Steenuilen zijn nauwelijks groter dan merels maar ze lijken groter omdat hun verenkleed boller om het lijfje zit. De Steenuil is trouwens niet de kleinste uil in Nederland! Dat is de Dwerguil. De Dwerguil is ongeveer zo groot als een spreeuw, met een gewicht van 55-85 gram . De Dwerguil is zeer zeldzaam in Nederland.
De Steenuil weegt ongeveer 170 gram. Het zijn prachtige uiltjes, voor velen zelfs de meest favoriete uilensoort in Nederland. Daarbij zijn ze niet echt mensenschuw: ze broeden vaak op boerenerven en zitten dikwijls op een tak van een boom in de tuin op de uitkijk, te wachten op een prooi. Ik heb dikwijls ergens voor een venster zitten kijken naar een Steenuiltje op een boomtak. Ook al zag de Steenuil mij zitten: hij bleef gewoon op dezelfde locatie zitten.
Het broedseizoen ligt al weer geruime tijd achter ons. De jong geboren uilen zijn al uitgevlogen en hebben hoogst waarschijnlijk reeds een eigen territorium.
Hierbij toch nog even een foto van drie, pas geringde jongen op een rij!
Volwassen Steenuilen blijven gewoonlijk het gehele jaar in de naaste omgeving van de broedplaats. Jonge Steenuilen vestigen zich vaak op minder dan 10 km van de geboorteplaats.
Ook hebben we dit jaar weer last gehad van de steenmarter. Hij rooft graag de eieren of pakt de jongen en doodt ze. Ook voor de volwassen uilen heeft hij geen ontzag en ook deze worden soms het slachtoffer. Hij sleept ze als prooi de kast uit, wat niet altijd lukt, waardoor wij dan bij de controle van de kasten de dode uilen vinden. Als steenmarterprooi zijn ze dan te herkennen door de afgebeten koppen. De kasten die we de laatste jaren plaatsen zijn allemaal steenmarterproof. De steenmarter kan daar dus niet meer in.
In 2018 werden er 68 jonge Steenuilen geringd door Han Bouman.
Verslag: Han Bouman en Ella Roelfs-Rijzebol Fotografie: Ella Roelfs-Rijzebol
Excursie naar de “ Duursche Waarden”, een korte impressie
De uitnodiging zag er gelikt uit, en met nog maar 1 ½ jaar lidmaatschap bij de vogelwerkgroep, kun je nog wel wat kennis en ervaring gebruiken; opgeven dus.
De weersvoorspelling was goed: zo’n 16 gr C, af en toe bewolkt en zonnig , en ja...... wat trek je dan aan: een jas of nee toch maar een trui, of nee toch maar een fleece vest.
Starten bij info centrum de Nul bij Olst, ons nulpunt zogezegd.
Eerst tijd voor koffie en kennismaking voor de 12 deelnemers en buiten al een prachtig zonnetje.
Harm Kat en Henk Jan Bezemer nemen alvast een kijkje op de dijk waar Harm gelijk “iets” ziet.
Henk Jan fotografeert een prachtige Tapuit.
Enkele mijmeringen over de vorige excursie bij het Lauwersmeer, op de koudste (!) dag van het jaar, verdwijnen al snel als sneeuw voor de zon.
Om 11 uur is het tijd om te vertrekken. Vanuit het Infocentrum lopen we over een fraaie drijfbrug de ruige graslanden in, her en der nagestaard door koeien en komen we door een wilgenbos .
De Duursche Waarden waren de eerste uiterwaarden in Nederland waar geprobeerd werd om het oorspronkelijke rivierenlandschap met ooibossen en moerassen terug te brengen. De resultaten zijn goed zichtbaar.
Ervaringen met een gewonde en ondervoede Rode Wouw in het opvangcentrum van Han
De Rode wouw kwam zeer beperkt voor in Midden en West Europa maar ontbrak gedurende veel jaren, vanaf 1980, als broedvogel. Sinds 2010 is de Rode wouw mondjesmaat terug in Nederland. Vanaf 2014 waren er drie broedparen en in 2015 waren dat er vijf. De grootste populaties komen voor in Duitsland, Frankrijk en Spanje. Ook in Zwitserland zie ik frequent Rode wouwen vliegen en het is bekend dat de populatie in Engeland toeneemt. De Rode wouw is een beschermde inheemse diersoort. Omdat de soort tot voor kort ontbrak in ons land, kenden we het gedrag van de soort in het opvangcentrum tot nu toe niet en was het dus aftasten hoe we een prachtige, maar tevens zwaar ondervoede en gewonde Rode wouw, van 36 dagen oud, weer gezond en wel terug konden zetten in de natuur.
Han Bouman, ringer en coördinator van onze Vogelwerkgroep, is ondertussen een ervaring rijker wat betreft de soort. Omdat Han jarenlange ervaringen heeft met gewonde, zieke en/of ondervoede roofvogels en de dieren niet, of zo min mogelijk in contact brengt met de mens, bracht Mark Zekhuis (Senior Ecoloog Landschap Overijssel) een ondervoede, aan zijn poot gewonde Rode wouw bij Han. Eerder was deze Rode wouw, het kleinste jong uit het nest, al geringd door Stef van Rijn, met een ring van het Vogeltrekstation + een rode kleurring. Rode wouwen bouwen gammele nesten. Helaas waaide het nest uit de boom toen de broers en zussen van dit jong al takkeling waren. Het kleinste jong werd drie dagen erna onder het nest, op de grond, gevonden door Erwin van Manen. De vogel was ondertussen al behoorlijk verzwakt.
Belangrijk voor ons was dat het dier dit zou overleven!
De aanblik zag er heel triest uit!
Kerkuilen 2018 “Droogte eist zijn tol”
In 2018 heeft Han Bouman, ringer en coördinator Vogelwerkgroep Natuur en Milieu de Vechtstreek, weer meerdere jonge Kerkuilen kunnen ringen, al was er helaas veel sterfte.
v.l.n.r: Medewerkers Willem Havinga, Feike Hoogland, Mieke en Han Bouman
De langdurige droogte in 2018 heeft haar tol geëist en meerdere slachtoffers gemaakt onder de prachtige Kerkuilen. Er waren veel minder muizen waardoor er helaas kerkuilskuikens opgeofferd werden aan hun oudere broers-zussen, zodat die tenminste gevoed konden worden. Maar ook dat stopt natuurlijk een keertje en als er dan geen muizen zijn, wordt het heel erg moeilijk voor de Kerkuil. Kerkuilen halen ook vocht uit hun prooi en ook dat is uiteraard noodzakelijk voor de groei en het overleven van de jongen en natuurlijk ook voor de ouders.
Gelukkig was er ook af en toe een nest met 4 pluizige Kerkuilskuikens.