 |
Natuur en Milieu De Vechtstreek Al meer dan 50 jaar hart voor natuur ! |
Nu kiezen voor een andere landbouw!
Een zeer verontrustend bericht uit oktober 2017: onderzoek laat zien dat in Duitse natuurgebieden het aantal vliegende insecten de afgelopen 25 jaar met driekwart is afgenomen.
Prof. dr. Han Olff
Driekwart minder insecten in 25 jaar. Het is voor het eerst dat over een dergelijke lange termijn de totale aantallen vliegende insecten zijn gevolgd. De onderzoekers corrigeerden hun resultaten voor onder meer veranderingen in klimaat en natuurbeheer, en houden alleen de veranderingen in de landbouw in de directe omgeving van deze gebieden als verklaring over. De Duitse studie bevestigt allerlei andere studies gericht op specifieke groepen als bijen, zweefvliegen, vlinders en libellen.
Moeten we ons hier zorgen over maken? Charles Darwin voorspelde meer dan 100 jaar geleden een megaklapper: wanneer de bijen zouden uitsterven, zou de mensheid het heel moeilijk kunnen krijgen. Naar deze boodschap van Darwin werd niet geluisterd. Begin jaren zestig deed het gebruik van het insecticide DDT in de landbouw in rap tempo veel insecten, en daarmee allerlei zangvogels, roofvogels en andere dieren uitsterven. Rachel Carlson schreef haar boek Silent Spring, dat aan de wieg stond van de internationale milieubeweging. Ze vroeg zich af in of we in een maatschappij willen leven waar de vogels niet meer zingen in het voorjaar, en de bloemen niet meer bloeien. Toen in 1973 DDT in Nederland en andere landen verboden werd, kropen veel diersoorten door het oog van de naald, en hadden zich pas rond 1990 hersteld.
Paddenstoelenlezing en -excursie door Evert Ruiter
Vrijdag 20 oktober gaf paddenstoelenkenner Evert Ruiter een lezing over bekende en onbekende paddenstoelen. Ongeveer 15 belangstellenden meldden zich om meer te weten te komen over het grotendeels verborgen leven van paddenstoelen. Ze wilden allen graag meer te weten komen over deze mystieke verschijningvormen. Evert vertelde daar boeiend over. Boleten, tonderzwammen, russula's, bovisten, buisjeszwammen en plaatjeszwammen passeerden de revue met heldere uitleg en vele voorbeelden.
En dag later kwamen de meeste belangstellenden weer bijeen om paddenstoelen in levende lijve te zien in het Laarbos. De vooruitzichten voor het weer waren niet bepaald gunstig, maar het bleef droog, de zon kwam er door en het werd een heerlijke middag in de natuur. Aan het begin zei Evert: "Ik ga ervan uit dat we ongeveer 20 verschillende soorten zullen zien." Na een half uurtje en amper 50 meter gelopen te hebben stond de teller al op acht soorten. Het was deze herfst, zeker in vergelijking met vorig jaar, dan ook ideaal paddenstoelenweer: warm en lekker vochtig en dan schieten de gekleurde vruchten van het mycelium letterlijk als paddenstoelen uit de grond.
Er werd gevraagd waarom paddenstoelen een bepaalde kleur hoed hebben, maar daar had Evert, net zo min als de wetenschappers die zich daar al jaren het hoofd over buigen, geen antwoord op. Na bijna twee uur waren er zeker veertig paddenstoelen gedetermineerd door Evert, waarbij het de zeer geïnteresseerde deelnemers aan de excursie telkens weer verbaasde, dat Evert al die soorten een naam wist te geven. Voor velen zijn en blijven paddenstoelen o.w.p.tjes of o.b.p.tjes: onbekende witte paddenstoeltjes of onbekende bruine paddenstoeltjes. Wat wil je ook met zo'n 5.000 verschillende soorten alleen al in Nederland! Daarvan zijn er overigens slechts negen echt giftig en twee dodelijk. Maar ja, je weet nooit precies welke. Elk jaar overlijden er toch weer mensen door het eten van giftige paddenstoelen. Ik haal ze wel bij de groentezaak of supermarkt…!
Dook van Gils
Kort verslag natuurwerkdag 4 november 2017 Varsenerveld
Met veel plezier hebben we zaterdag in het Varsenerveld gewerkt. Het was prachtig weer. De herfstkleuren waren top En de laatste gentianen lieten zich nog even van hun mooiste kant zien.
Bijzonder was het dat we ondersteuning van de VOV (Volkspartij Ommen Vooruit) kregen. Ze kwamen niet met lege handen. Ze brachten heerlijke, eigengemaakte, goed gevulde erwtensoep mee. Bij Thea Dijkema –Atelier Witharen- mochten we de soep warm houden.
Tekst: Wimke Schipper Foto's Henk Hupkes
13de Nacht van de Nacht in Eerder Achterbroek:
Tijdens een nachtwandeling door het Achterbroek van Eerde genoten ook dit jaar weer ruim vijftig liefhebbers van een ervaring met de nacht in haar ware gedaante. Zwart dus, zonder enig licht. De Milieuraad van de gemeente Twenterand, IVN Den Ham/Vroomshoop, de Vereniging Natuur en Milieu de Vechtstreek en Natuurmonumenten kunnen ook dit jaar van een succes spreken, want hoewel het weer met motregen en harde wind echt niet geweldig was, trokken de bikkelharde nachtwandelaars in kleine groepjes de stoute wandelschoenen aan om die uitdaging met het pikkedonker aan te gaan. Pikkedonker? Ja, dat was wel de bedoeling, maar enkele, vooral jongere deelnemers, durfden dit niet zonder een verblindend zaklampje, dat telkens aanflitste in het donker.
Hoe jammer toch. Het kijken in zo’n lampje werkt verblindend en daar was het ons nou zeker niet om te doen die nacht! Juist het ervaren van duisternis in de natuur maakt dat je beter gaat zien in het donker, zodra je ogen na een minuut of zo aan het ontbreken van licht gewend raken. Je ziet dan niet alleen beter, ook het gehoor vangt allerlei nachtgeluiden beter op, je reuk scherpt zich en de tastzin gaat vooruit.
Er waren aardige onderbrekingen van de tocht met nachtvogelgeluiden, dozen waarin je dingen kon voelen, een geurtest en pannenkoeken met chocolademelk en koffie, alles verzorgd door de vrijwilligers van onze vereniging, IVN, Natuurmonumenten en Milieuraad.
Op foto het NachtvandeNacht-team met vlnr: Jaap van Dort, Dook van Gils, Peter Jansen, Hans van Duijn, Marian Meulenhorst, Lenie Middelkoop en Jacobijn Donkers.
De Nacht van de Nacht wordt dit jaar al weer voor de dertiende keer georganiseerd op de laatste zaterdag voor de wintertijd en is ervoor om mensen te wijzen op de negatieve effecten van te veel licht in de nacht. Helaas is het in Nederland, zelfs in heel Europa, vrijwel nergens meer echt goed donker. Dat kan gevolgen hebben voor mens en dier; het bioritme kan ontregeld raken, bij dieren kan er sprake zijn van desoriëntatie en bij mensen kan het tot psychische klachten leiden.
Tekst: Jaap van Dort
Teken de petitie: Code rood voor natuur!
Onze vereniging ondersteunt van harte deze actie, waarin het kabinet en al onze volksvertegenwoordigers worden opgeroepen de handen ineen te slaan om een einde te maken aan de dramatische daling van de biodiversiteit. Iedereen heeft recht op een gezonde leefomgeving én een rijke natuur.
Het is alarmfase ‘rood’ voor de natuur en de biodiversiteit in Nederland. Recent onderzoek duidt erop dat in de afgelopen 27 jaar, 75% van de vliegende insecten is afgenomen. Insecten zijn enorm belangrijk voor het leven op aarde. Het zijn de bestuivers van bloemen en vormen de voornaamste voedselbron van vogels en van veel zoogdieren. Als daar driekwart van verdwijnt, heeft dat een enorme impact op de natuur en uiteindelijk ook op onszelf. Hier moeten we wat aan doen. Nu het nog kan.
Het nieuwe kabinet wordt opgeroepen om natuur een vanzelfsprekende plek te geven in haar beleid. Met de start van een nieuwe regeerperiode is het moment daar om deze groene uitdaging aan te gaan. Hét moment dus om hier gezamenlijk de schouders onder te zetten. Teken mee voor een rijke natuur: stop de afname van biodiversiteit.
Klik op de link om naar de petitie te gaan.
Deze petitie is een initiatief van Lodewijk Hoekstra van NL Greenlabel en wordt ondersteund door:
• Bionext
• Floron
• IVN
• LandschappenNL
• Natuurmonumenten
• Natuur‐ en Milieufederaties
• Natuur & Milieu
• RAVON
• SoortenNL
• Stichting Natuurcollege
• Trees for all
• Vlinderstichting
• Vogelbescherming Nederland
• Wereld Natuur Fonds
Nacht van de Nacht in het Eerder Achterbroek: beleef het donker
Evenals voorgaande jaren organiseert onze vereniging in samenwerking met IVN Den Ham/Vroomshoop, Natuurmonumenten en de Milieuraad van de gemeente Twenterand weer de Nacht van de Nacht. Een paar jaar geleden aarzelend begonnen met zo'n veertig deelnemers, waren dat er vorig jaar maar liefst ruim 140! Omdat nog lang niet iedereen ooit meegedaan heeft aan een wandeling in het duister in het Eerder Achterbroek, wordt ook deze keer de Nacht van de Nacht weer op deze sp(r)ookjesachtige locatie gehouden.
De Nacht van de Nacht wordt altijd georganiseerd op de laatste zaterdag voordat de wintertijd ingaat en is bedoeld om mensen te wijzen op de negatieve effecten van (te veel) licht. Helaas is het in Nederland, zelfs in heel Europa, vrijwel nergens meer echt helemaal donker. Dat kan gevolgen hebben voor mens en dier; het bioritme kan ontregeld raken, bij dieren kan er sprake zijn van desoriëntatie en bij mensen kan het tot psychische klachten leiden.
Wie de duisternis wil beleven is welkom op 28 oktober op de parkeerplaats aan de Janmansweg te Den Ham. Gestart kan er worden tussen 19.00 en 20.30 uur. Tijdens de tocht zijn er diverse activiteiten zoals een tastspel, een geurspel en kunnen vogelgeluiden geraden worden. Mocht het helder genoeg zijn, dan is het mogelijk om de sterrenhemel te bewonderen door een echte sterrenkijker; altijd weer een imponerende ervaring. Bij IJsboerderij de Meulenhorst is gratis koffie en chocolademelk en kunnen er eveneens gratis pannenkoeken gegeten worden. De toch duurt ongeveer 1,5 uur. Deelname kost niets, al wordt een vrijwillige bijdrage zeer op prijs gesteld. Opgeven is niet noodzakelijk, maar wel wenselijk en kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 0529-45 11 50
Twee keer paddenstoelen
Vrijdagavond 20 oktober vertelt paddenstoelenkenner Evert Ruiter in de kinderboerderij, als voorbereiding op de excursie van de volgende dag, het een en ander over het zichtbare en onzichtbare leven van paddenstoelen. De avond begint om 20.00 uur, inloop is vanaf 19.30 uur. Opgeven via de site is gewenst. Voor leden is de avond gratis, niet-leden betalen 2,- p.p.
Op zaterdag 21 oktober kunnen natuurliefhebbers mee met Evert voor een excursie door het Laarbos. Aan paddenstoelen geen gebrek dit jaar: ze zijn de laatste weken letterlijk als paddenstoelen uit de grond geschoten, vanwege de voor hen ideale omstandigheden: lekker vochtig.
Paddenstoelen dragen altijd een zweem van mystiek om zich heen. Denk aan sprookjes en verhalen waarin paddenstoelen voorkomen. Welke paddenstoelen kun je gerust eten en welke zijn giftig? Wat zijn de gevolgen van het eten van giftige soorten? In Nederland komen ongeveer 4.000 soorten, ongeveer 30 soorten zijn giftig en kunnen bijvoorbeeld een hallucinerende werking teweeg brengen. Slechts zeven soorten zijn echt dodelijk, maar elk jaar vallen er toch enkele slachtoffers. Evert Ruiter zal de deelnemers aan de excursie er alles over vertellen.
De start is om 14.00 uur bij de kinderboerderij in Ommen, Het Laar 2c. Opgeven voor de wandeling/excursie is niet noodzakelijk, maar wel gewenst. Het maximum aantal deelnemers is 30, waarbij degenen die zich opgegeven hebben, voorrang genieten. De wandeling is voor leden van de Vechtstreek gratis, niet-leden betalen € 2,-. Opgeven via het formulier op de site.nl of via 0529-451150.
Hooidag op het Varsenerveld
Misschien vanwege de slechte weersvooruitzichten of omdat er tal van andere activiteiten waren op de laatste zaterdag van september, kwam slechts een klein, select gezelschap helpen met hooien op het Varsenerveld. Het was echter droog en degenen die er waren, werkten gestaag door om het hooi dat een paar dagen eerder netjes op rijtjes gelegd was, in kruiwagens te laden en op een grote hoop te storten. Er was een partytent geïnstalleerd door Erwin en Wimke Schippers, zodat iedereen droog kon staan, mocht het gaan regenen. Koffie was er ook en iets lekkers - met dank aan Toos Hupkes.
Precies nadat de laatste kruiwagen was geleegd, zo rond half twaalf, begon het inderdaad te regenen, en niet te weinig ook! Gelukkig was er voor iedereen plaats in de partytent waar nog even nagepraat werd door de elf aanwezigen.
De weergoden bleken de harde werkers op het Varsenerveld gunstig gezind geweest te zijn, want nadat het begonnen was met regenen, werd het tot ver in de avond niet meer droog...
Maar het Varsenerveld kan er, wat maaien en hooien betreft, weer even tegen.
Torenvalken ringen 2017
De torenvalk is bij de meeste mensen bekend als een vogel die met snorrende vleugels bidt boven het landschap. De staart van de torenvalk dient om hem stil te houden op de wind, voordat hij zich op zijn prooi stort. Het bidden kost hem veel energie maar de torenvalk maakt slim gebruik van de tegenwind om regelmatig even te pauzeren.
Staart in ontwikkeling van een jonge torenvalkje
v.l.n.r. Mieke Bouman ( notulist ), Josh Rozema ( vogelaar ), Han Bouman ( coördinator en ringer ) Feike Hoogland en Willem Havinga ( Vrijwilligers vogelwerkgroep Natuur & Milieu de Vechtstreek )
Vijf jonge torenvalkjes
Steenuilen ringen 2017
Steenuilen komen in Nederland vooral voor in gevarieerde, agrarische gebieden met bosjes, heggen, schuurtjes, grienden en hoogstamboomgaarden. Het is een rond grijsbruin bolletje met heldere gele ogen met opvallende witte wenkbrauwstrepen. Ze vliegen, net als de specht, in diepe golvende bewegingen weg. Met zijn 23 tot 27.5 cm is dit één van de kleinste uilen in ons land.
Ook de steenuiltjes uit een nestkast van controleur Annemiek van Baren, werden geringd. Annemiek heeft thuis een nestkast, waar Han eerder een, na een trauma herstelde, steenuilskuiken had bijgeplaatst. ( Han heeft thuis een kleine vogelopvang voor gewonde of verlaten vogels.) Na herplaatsing van het jong in de kast van Annemiek, werd deze prima opgevangen door de nieuwe ouders. Dit was duidelijk waar te nemen omdat Han voor herplaatsing in deze kast, het uilskuiken had geringd. Zo kon hij precies zien hoeveel de “herplaatsingsuil” was gegroeid. Het is beter dat uilen in een natuurlijke omgeving opgroeien: het is zeker niet de bedoeling dat de tijdelijk opgevangen uilen wennen aan de mens: ze moeten zodra dit kan, dus zo snel mogelijk, terug naar hun eigen leefomgeving.
Al snel volgden daarna de steenuil nestkasten van controleur Willem Havinga in samenwerking met Feike Hoogland. Resultaat: 4 prachtige steenuiltjes bij de eerste familie en 3 eieren bij de volgende familie: deze eieren moesten helaas uit het nest worden gehaald: het nest was verlaten.
Verder zagen we twee mooie, bijna uitvliegende steenuiltjes en later troffen we een nestkast met kleinere, dus jongere steenuiltjes, aan.
