 |
Natuur en Milieu De Vechtstreek Al meer dan 50 jaar hart voor natuur ! |
Dode otter gevonden in Dalfsen
Langs de Poppenallee in Dalfsen is een dode otter gevonden. Het beestje is vermoedelijk doodgereden. "Op de Poppenallee is een plek waar de otters de dijk richting de Vecht oversteken", vertelt ecoloog en otterspeurder Vincent Martens aan RTV Oost.
Volgens de Martens zitten er sinds een jaar of vijf een aantal otters in Dalfsen. "We zijn erachter gekomen dat de beesten via de weteringen hun weg terug vinden, helemaal naar Zwolle." Waarschijnlijk is het beestje doodgereden. "Het is natuurlijk slecht nieuws dat er een otter wordt doodgereden, zoveel zijn er niet in Nederland", zegt de ecoloog. Volgens Martens zijn er volgens de laatste schatting van Wageningen Environmental Research ongeveer 175 otters in Nederland. "Elk jaar worden er zo'n 35 tot 40 doodgereden, dat is ongeveer 30 procent." De dode otter wordt waarschijnlijk naar Wageningen gebracht en gebruikt voor onderzoek.
Maken we eigenlijk wel schoon met onze schoonmaakmiddelen?
Een natuurlijk leventje leiden verhoudt zich niet zo goed met de meeste schoonmaakmiddelen die we gebruiken. Gek eigenlijk, als het over duurzaamheid gaat, gaat het bijna nooit over schoonmaakmiddelen.
Schoonmaakmiddelen, maken die eigenlijk wel schoon? Twee antwoorden: 1: datgene wat je er mee schoon wil maken wordt er vaak wel schoon van, maar schijnschoon. 2: het water na de schoonmaak is er vieser van geworden.
Schoonmaakmiddel, een middel om schoon mee te maken. Maar wat is schoon eigenlijk? Dat begrip heeft zijn definitie gekregen in een tijd dat milieu geen issue was, in de tijd ook dat afval geen probleem was, in een tijd dat we wat oppervlakkig keken naar de gevolgen op lange termijn, ons vooral bezig hielden met de korte termijn. Vanuit die gedachte gebruiken we agressieve middelen die bijzonder slecht zijn voor het milieu. Chloor bijvoorbeeld. Ons toilet moet glimmen, we nemen een adem afsnijdende lucht voor lief om maar te voorkomen dat er andere verdachte luchtjes te ruiken zijn. En om de witte was wit te houden gebruiken we ook het liefst krachtige bleekmiddelen. En ook bij de tandpasta’s kijken we goed uit. Want in reguliere tandpasta zitten ook stoffen die niet goed zijn voor het milieu. Dus ook hier, louter biologische producten gebruiken.
Samenvattend: we proberen de definitie van ‘schoon’ wat te herdefiniëren en vinden het niet zo erg als iets af en toe iets minder ‘schoon’ is, we zorgen er voor dat we alleen natuurlijke producten op onze huid smeren en we proberen water na gebruik zo schoon achter te laten, dat we het zonder schuldgevoel weer af kunnen geven aan de natuur. Denk aan groene zeep en soda, kijk naar merken als Ecover, Klok, C5 en EM. Bij deo’s en tandpasta’s kun je op de etiketten wel zien welke je moet hebben, maar die vind je niet zomaar in iedere winkel. Dat komt vast nog wel als groene duurzaamheid bij meer mensen hip is geworden.
Alternatief tracé fietspad Varsen kan de Otter redden
Onze vereniging pleit voor een alternatief fietspadtracé in de buurtschap Varsen. Wij worden hier in gesteund door Stichting Das en Vecht en de provinciale Otterwerkgroep.
Met dit alternatief willen wij voorkomen dat voor verstoringgevoelige soorten als Otter en Das zullen verdwijnen uit dit gebied.
foto: Hugh Jansman
Wij vinden als natuurorganisaties dat het door Plaatselijk Belang Varsen voorgestelde tracé, dat dwars door het leefgebied van Otter en Das gaat, te veel onrust veroorzaakt voor deze beschermde diersoorten. Hierdoor kunnen ze uit Varsen verdwijnen. De Otter is sinds 2014 weer terug in het Vechtdal. 'Je moet deze kwetsbare soorten een kans geven,' vinden we, 'Je moet trots zijn dat deze soort weer in je gebied voorkomt.'
Het door ons voorgestelde alternatieve fietspadtracé verbindt het bestaande fietspad De Ziel met het cultuurhistorisch kunstwerk Varsen en ligt voor een deel langs de Vecht. Zo kan de Vecht volop beleefd worden. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan de wens van Plaatselijk Belang Varsen om de Vecht volop te kunnen beleven. Met de bouw van een uitzichttoren kunnen bewoners en recreanten van dit rustgebied blijven genieten. Hiermee wordt een extra kwaliteit aan het gebied toegevoegd. Begin volgend jaar moet de gemeenteraad van Ommen beslissen voor welk tracé gekozen wordt.
Op de aanklikbare kaart is de situatie weergegeven:
Tussentijdse evaluatie pilot Verschralingsbeheer wegbermen Ommen
In de zomer van 2013 is op voordracht van onze vereniging een pilot gestart voor het uitvoeren van een verschralingsbeheer op de wegbermen van een aantal wegen. Doel is het bevorderen van de flora in het bijzonder de Vechtanjer (Steenanjer) en daarmee een grotere belevingswaarde voor Ommenaar en toerist. Een meerwaarde voor de wandel-en fietsgemeente Ommen. Op verzoek van de gemeente is een tussenrapportage gemaakt.
Steenanjer (Dianthus deltoides) Ook wel liefkozend Vechtdalanjer genoemd.
Uit jarenlang onderzoek in de lande blijkt telkens weer overduidelijk dat verschralingsbeheer door middel van maaien en het afvoeren van maaisel leidt tot bloemrijke bermen. Dat is zeker ook in Ommen het geval omdat het verschralingsbeheer met name op arme zandgronden snel tot resultaat leidt. Alle bijzondere soorten die in 2013 zijn aangetroffen zijn stabiel gebleven of iets vooruit gegaan. De voordelen van verschralingsbeheer zijn in de pilot onderkend. Toch wordt de pilot nog niet uitgebreid omdat de kosten hoger zijn dan klepelen en omdat het materieel is ingericht op klepelen.
Enkele aanbevelingen en overwegingen:
- Bloemrijke bermen zijn een meerwaarde voor de toeristische gemeente Ommen.
- Bij de kostprijs van het klepelen moeten de kosten voor bodemverlaging, door jaarlijks ophoping van organische materiaal, wel verdisconteerd worden. Door dit niet te doen krijg je een oneerlijk kostenvergelijking. Bij verschralingsbeheer vervalt nl. die noodzaak tot bodemverlaging.
- Met name de stort van het maaisel maakt het duur. Door een werf in te richten waar de gemeente het zelf kan storten om het vervolgens te laten composteren (dan wel verwerken in vergister) valt er veel te besparen.
2016: hopeloos broedseizoen voor grutto
Het broedseizoen van onze nationale vogel de grutto is dramatisch verlopen. Ook in 2016 groeiden er veel te weinig jongen op. De landelijke telling leverde slechts 4.000 vliegvlugge jongen op. Veel minder dan de 11.000 die nodig zijn voor behoud van de grutto voor Nederland. De ontluisterende cijfers laten opnieuw zien dat de weidevogels razendsnel verdwijnen uit ons landschap.
Afgelopen weekend werden door Vogelbescherming Nederland de meest recente en definitieve tellingen van grutto's voor 2016 gepresenteerd op de Landelijke Dag van Sovon Vogelonderzoek in Ede. En die cijfers waren opnieuw niet mals. Al jarenlang gaat het aantal grutto’s in ons land keihard in aantal achteruit en ook dit broedseizoen verliep dramatisch. Elk jaar zijn er de terugkerende problemen van te vroeg en te vaak maaien. Maar ook de te droge en bloemloze graslanden, waardoor er te weinig voedsel in de vorm van insecten is.
Dit jaar had de grutto extra tegenslag. Eind mei sloeg het zonnige en droge voorjaarsweer om en trokken zware onweersbuien over ons land met plaatselijk zware hagel. Dit noodweer was waarschijnlijk veel opgroeiende kuikens te veel. Vooral in Noord-Nederland trof het de kuikens extra hard omdat grutto’s daar later broeden en de kuikens daardoor jonger en dus extra kwetsbaar zijn. Ook was er plaatselijk sprake van zware predatie waardoor veel minder gruttokuikens dan normaal vliegvlug zijn geworden. Op de gemaaide, kale graslanden zijn kuikens een makkelijke prooi.
Bron: Vogelbescherming
Agrarisch Natuurbeheer uit de doeken gedaan
Het blijft natuurlijk gissen waarom informatieavonden zoals over de nieuwe Wet Natuurbescherming niet zo goed bezocht worden. Ook voor de avond over Agrarisch Natuurbeheer was maar weinig belangstelling, ook vanuit de agrarische sector, hoewel de vereniging 'breed' uitgenodigd had. Een verklaring kan zijn, dat de onderwerpen een minder hoge aaibaarheidsfactor hebben dan bijvoorbeeld de Das, de Otter of het Edelhert. Tijdens zulk soort avonden zit de zaal meestal behoorlijk vol. Toch had Gerrit Meutstege, projectcoördinator van het Agrarisch Collectief Midden-Overijssel, een goed en duidelijk verhaal.
Agrarisch natuurbeheer bestaat al sinds 1975, maar is een aantal keren aangepast. De jongste vorm is op 1 januari 2016 ingegaan. Was het eerder zo, dat de landelijke overheid aan individuele deelnemers een vergoeding gaf voor goed agrarisch beheer, vanaf dit jaar gaat het via de collectieven. Dat scheelt een hoop kosten, omdat veel (veld)werk door vrijwilligers gedaan wordt, terwijl de kwaliteit en communicatie verbeterd worden. De beheerpakketten worden afgesloten voor zes jaar en het Agrarisch Collectief Midden-Overijssel telt inmiddels zo'n honderd deelnemers.
Gerrit Meutstege noemde een aantal soorten die prioriteit hebben: bij de weidevogels zijn dat Grutto, Wulp en Tureluur. Voor amfibieën: Kamsalamander, Boomkikker en Knoflookpad en voor de overige doelsoorten: Steenuil, Geelgors, Patrijs en Das. Vanzelfsprekend zijn er voorwaarden gesteld aan het toekennen van vergoedingen. Op de site www.collectiefmiddenoverijssel.nl staan het beleid, de regels en de voorwaarden om voor vergoedingen in aanmerking te komen.
Voor een aantal belangstellenden was het niet helemaal helder of agrarisch natuurbeheer in de huidige vorm wel zin heeft en of het wel de juiste weg is. Gerrit Meutstege gaf aan, dat het in ieder geval beter is dan het was en dat er middels de veldwerkers meer betrokkenheid is. Hij tekende er wel bij aan, dat de nieuwe manier van agrarisch natuurbeheer niet bij elke agrariër zal passen. Een aantal agrariërs beseft gelukkig steeds meer dat ze een maatschappelijk voorbeeld hebben en over het algemeen wat meer oog voor de natuur krijgen.
Na nog een paar kritische vragen bedankte voorzitter Hein Kuijper de aanwezigen voor hun belangstelling en Gerrit Meutstege voor zijn presentatie.
Dook van Gils
Grote belangstelling informatieavond Ommermars
Op woensdagavond 23 november kwamen zo'n 85 belangstellenden uit Ommen naar de inloopbijeenkomst van burgerinitiatief Ommermars. In ‘de Kern’ in de Bouwstraat in Ommen konden inwoners kennismaken met de voorlopige eindkaart. Direct ten westen van de kom van Ommen, ingeklemd tussen rivier en provincieweg, ligt de Ommermars. Het gebied is gedeeltelijk ingericht als natuurgebied, maar niemand herkent het als zodanig. Het oogt als een groen laken van gras, afgewisseld met enkele maisakkers. Het burgerinitiatief is er op gericht om met dit gebied iets moois te doen, er een natuur-, recreatief/educatieve invulling aan te geven vlak naast de deur van de Ommer bevolking, waarbij natuur, recreatie en waterveiligheid centraal staan.
Vorig jaar zijn alle basisscholen uit Ommen benaderd om mee te denken over de invulling van het gebied tussen de Vecht en woonwijk de Dante. Leerlingen van verschillende basisscholen hebben er hun creativiteit op losgelaten en kwamen met verrassende en weldoordachte ideeën. In februari konden burgers meepraten over het ontwerp en hun wensen kenbaar maken. Intussen is er een werkgroep samengesteld, waarin naast burgers ook ondernemers, agrariërs, mindervaliden en de recreatiesector zijn vertegenwoordigd. Tijdens de inloopavond werd er door de werkgroep aan belangstellenden uitleg gegeven over de voorlopige eindkaart en werd er verteld over de mogelijkheden die het gebied heeft.
Foto en tekst: Marjolijn Rhee
Matig bezochte avond over de nieuwe Wet Natuurbescherming wel interessant
Het was een klein, select gezelschap, dat was afgekomen op de avond in oktober over de nieuwe Wet Natuurbescherming die per 1 januari 2017 ingaat. Slechts 16 belangstellenden waren er in een zaal van de Kern, terwijl de nieuwe wet voor iedereen in het algemeen en voor natuurliefhebbers in het bijzonder, belangrijk is.
Eerder, bij de avonden over de Das, de Otter of het Edelhert zat de zaal vol. Tja, deze onderwerpen hebben dan ook een grotere aaibaarheidsfactor dan een nieuwe wet. Gelukkig kon Daniel Tuitert boeiend vertellen over de op handen zijnde nieuwe regelgeving. Eén ding is duidelijk en dat is, dat er nog veel onduidelijkheid is over de uitvoering; er zal nog heel wat jurisprudentie aan te pas komen voordat de regels helder zijn. In de nieuwe wet wordt vaker dan voorheen gesproken over 'staat van instandhouding' van bepaalde soorten.
De nieuwe wet gaat de huidige Natuurbeschermingswet, de Flora- en Faunawet en de Boswet vervangen om zo tot een nauwere aansluiting bij Europese richtlijnen te komen. Hoe lang de wet van kracht zal zijn, is niet bekend. Er zijn plannen dat er in 2018 of 2019 een nieuwe wet, de Omgevingswet van kracht wordt. Kortom: Er blijven veel vragen over.
Opvallend is, dat er uit heel veel artikelen in de nieuwe wet het woord 'opzettelijk' is toegevoegd aan verbodsbepalingen. Nu is het nog zo bijvoorbeeld, dat dassen niet verstoord mogen worden. In de nieuwe wet, staat dat dassen niet opzettelijk verstoord mogen worden. Hoe kan en zal opzet bewezen worden? Nog een bizar voorbeeld: wilde kievitsbloemen zijn nu overal beschermd, in de nieuwe wet zijn bepaalde gebieden, de hooilanden, waarin kievitsbloemen groeien beschermd, maar staan ze er een meter buiten, dan mogen ze geplukt worden en op de vaas worden gezet. Daniel Tuitert verwacht ook voor andere plantensoorten en vissoorten problemen.
Dook van Gils
Nederland komt internationale verplichtingen niet na in bescherming van weidevogels
Vogelbescherming heeft onlangs een klacht ingediend bij de Europese Commissie. Kern van de klacht is dat Nederland zijn internationale verplichtingen ten aanzien van de bescherming van weidevogels en hun leefgebieden niet nakomt. Bovendien is de rijksoverheid niet bereid om op korte termijn dringende noodzakelijke maatregelen te nemen ter bescherming van de weidevogels. Dit blijkt duidelijk uit een onderzoeksrapport dat is opgesteld door de Universiteit van Tilburg in opdracht van Vogelbescherming.
Bron: grafiek weidevogels; Netwerk Ecologische Monitoring (Sovon, CBS, provincies)
Weidevogels als de grutto, kievit, scholekster en veldleeuwerik hollen al tientallen jaren in aantal achteruit. Een recente studie van het CBS over het bereiken van de wereldwijd afgesproken Sustainable Development Goals toont aan dat Nederland op het gebied van natuur ernstig tekort schiet. De studie concludeert onder andere dat vogelsoorten van het boerenland nog steeds hard achteruit gaan.
In de jaren tachtig leefden er ruim 100.000 paar grutto’s in ons land, vandaag de dag minder dan 30.000 paar. Een aantal dat dus elk jaar afneemt. Uit het recentelijk verschenen boek Agrarisch natuurbeheer in Nederland blijkt dat met de huidige maatregelen er op termijn slechts zo’n 1.500 paar grutto’s over blijven.
Bron: Vogelbescherming
Overijsselse Vogelaarsdag 2016
Elk jaar wordt er een dag voor vogelaars van vogelwerkgroepen georganiseerd door een werkgroep uit de provincie Overijssel. Dit jaar was de beurt aan Vogelwerkgroep Natuur en Milieu de Vechtstreek onder leiding van Han Bouman, coördinator van deze vogelwerkgroep. Han, Annemiek van Baren en Henk Jan Bezemer maakten een dagprogramma terwijl ik de opdracht kreeg een programma-flyer te maken, zodat iedereen een goed overzicht had wat er zou gebeuren op deze dag.
12 november 2016 was het dan zover! Er konden 120 vogelaars naar binnen. Dit aantal werd ruim gehaald en dus moesten er helaas mensen afvallen. Heel spijtig voor de afvallers, maar het maximum aantal mocht niet worden overschreden. Kees en Youri Sybesma hadden hun handen vol aan het in goede banen leiden van alle auto’s op de Parkeerplaats van de Kleine Wolf, waar we een mooie zaal tot onze beschikking hadden. Bettie van Leeuwen, Mieke Bouman en ik waren druk in de weer om alle vogelaars te verwelkomen en van de diverse bonnen te voorzien. Soms ontstond er zelfs een kleine file maar gelukkig was deze altijd snel weer opgelost.
