Vogelbescherming Nederland trekt aan de bel over de negatieve effecten van de recreatievaart op de Vecht

In een brandbrief aan Gedeputeerde Staten van Overijssel wijst Vogelbescherming Nederland op de
negatieve effecten voor de natuur veroorzaakt door de toegenomen recreatievaart op de Overijsselse
Vecht. De organisatie geeft aan dat de Vecht van belang is voor veel vogelsoorten, zowel voor
broedvogels, voor vogels tijdens trek en voor wintergasten. Bovendien heeft de Vecht belangrijke
functies als foerageer-, broed- en rustgebied voor vogels en andere dieren.

Vogelbescherming wijst er op dat recreatieactiviteiten op de Vecht de afgelopen jaren sterk zijn
geïntensiveerd zonder de gevolgen voor de natuur te monitoren. Door de grotere intensiteit, het
varen met hoge snelheid, onvoldoende toezicht en handhaving, uitbreiding van (illegale)
aanlegplekken, het betreden van oevers en activiteiten na zonsondergang, worden vogels en andere
dieren gedwongen hun heil elders te zoeken. Dat zorgt voor veel verstoring, schade aan nesten en
oevervegetaties.
De organisatie verbaast zich ook over het feit dat onlangs in het project Varen op de Vecht van het
programma Ruimte voor de Vecht, mogelijkheden worden voorgesteld om de waterrecreatie verder
uit te breiden.

Vogelbescherming pleit voor het toepassen van recreatiezonering door het instellen van bufferzones
op soortniveau om verstoring van vogels te voorkomen.

Als Vereniging hebben wij de afgelopen jaren zowel bestuurlijk als politiek veel aandacht gevraagd
voor de negatieve effecten op de natuur door de toegenomen recreatievaart met name in het traject
stroomopwaarts van Ommen tot Duitse grens. Wij voelen ons dan ook zeer gesteund door deze actie
van Vogelbescherming Nederland.

Nationale Tuinvogeltelling 27, 28 en 29 januari

Op 27, 28 en 29 januari kunt u weer tuinvogels tellen tijdens de Nationale Tuinvogeltelling van Vogelbescherming. Meedoen is simpel. Tel een half uurtje de vogels in de tuin of op het balkon en meld de resultaten op Tuinvogeltelling.nl.

Boomklever

Je hoeft geen volleerd vogelaar te zijn. De webapp Mijntuinvogeltelling.nl is een handige hulp bij het herkennen van de vogels. Via een foto of een vragenlijst helpt de app je de soorten op naam te brengen. Ook kun je met deze app de telling meteen doorgeven tijdens het telweekend.

Meer info:

https://www.vogelbescherming.nl/tuinvogeltelling

Visotter monitoring

Dankzij de monitoring van de visotter weet de zoogdierenwerkgroep CaLutra hoe het gaat met de visotter in Nederland.
CaLutra genoemd naar BEVER ( Castor fiber ) en OTTER ( Lutra lutra ).
Het hoofddoel van CaLutra is het beschermen van de bever en de visotter.
CaLutra heeft al jaren een goed lopend netwerk van vrijwilligers om de groeiende verspreiding van de otter in kaart te brengen en in de gaten te houden.

Machteld Oudshoorn en ik speuren ook ieder jaar naar sporen van de visotter voor CaLutra. De locaties waar we sporen vinden zenden we naar deze organisatie. Alle vrijwilligers hebben een door CaLutra vastgesteld gebied om te monitoren, zo monitoren wij “ons” gebied langs de Regge. Dit is een prachtig gebied en daarom vindt de regio coördinator van afdeling Overijssel, Johan Spinder, het heerlijk af en toe met ons mee te lopen langs “onze” route.

Machteld en Johan speuren naar sporen.

Het doel is het monitoren van de visotter en hun sporen: voetprint, ottergeil, spraint, krabhoop, glijbaan, wissels maar het liefst zien we ze natuurlijk zwemmen in de Regge of lopend langs de oever: visotters kunnen zich namelijk goed bewegen op het land. Machteld en ik waren hier al eens getuige van en we kunnen u vertellen dat ze heel snel zijn als ze over het vaste land lopen.

Wij vonden deze keer een aantal spraints, weinig voetprints omdat de regen ze had weggevaagd, een aantal wissels en een paar glijbaantjes. Maar wat zagen wij tot onze grote verbazing en verrassing in levende lijve tijdens onze speurtocht naar de visotter op deze bewolkte dag in november? Een bever!

Bever.

Klik hier voor het vervolg

VERSLAG VAN SPEUREN NAAR SPOREN OP 19 NOVEMBER 2022

• Keutels en holen van de bunzing.
• Wissels, legers en hoefafdrukken van reeën.
• Holletjes van de woelmuis.
• Molshoop en rit van de mol.
• Een enorme hoeveelheid latrines bij elkaar, deels met verse inhoud, van de das.
• Ontelbare heuvels van de gele weidemier.
• Een oud nestje van de dwergmuis.
• Een vossenhol.

• Brandnetelbosjes die staan op plekken waar vroeger vermoedelijk (nat) hooi is blijven liggen.
• Rankende helmbloem, vroeger zeldzaam, nu door overmatig stikstof overal te vinden.
• Lange kaarsrechte greppels die dienden als afscheiding tussen akkers. Dat was in een tijd dat de omliggende gebieden nog woest en ledig waren, veelal moeras. Op Google satelliet zijn deze greppels nog goed te zien.
• Twee plekken waar ooit houtskoolmijten hebben gestaan. Houtskool werd vroeger overal geproduceerd, men had het nodig om fornuis of kachel te laten branden. In sommige armere delen van de wereld gebeurt dat nog steeds.

Klik hier voor het vervolg

Wespendieven geringd

Ook dit jaar is het mij weer gelukt om een broedend paartje Wespendieven te vinden op de Lemelerberg .
Om bij het nest te komen moest er geklommen worden door onze ervaren klimmer Wim Kolderwee.
Op 18 juni heeft Wim voor het eerst bij het nest geklommen en met een mooi resultaat: twee grote jongen op het nest.
Zo groot dat ze al geringd konden worden.
De jonge Wespendieven zijn geringd op 25 juni door onze ringers Han Bouman en Jan Vrijlink.
Nadat alle biometrische gegevens waren opgenomen door Annemiek van Baren konden de jongen weer terug op het nest.
De leeftijd van de jongen was op dit moment 35.5 en 33.7 dagen oud en de eerste eileg was 16 mei.
Dit is heel vroeg voor een Wespendief om te broeden.
Ik heb het ook weleens drie weken later gehad.

Op de foto genomen door Wim is te zien dat de jonge wespendieven vakkundig teruggezet zijn.

Gerard van Beesten

Kerkuilen, torenvalken, ooievaar en steenuilen ringen 2022

Opvallend was dat we in 2022 minder kerkuilen konden ringen als het jaar ervoor. Dat was niet alleen zo in onze regio maar in het hele land. We lazen steeds meer berichten over een tegenvallende muizenstand en daardoor een tegenvallend broedseizoen van muizen-etende vogels.

Daarbij is de kerkuil een echte muizenspecialist en minder goed in staat om over te stappen op andere prooien. Veel kerkuilen nestkasten bleven leeg: de verantwoordelijke mensen die deze kasten controleerden waren verbaasd over het feit dat er zoveel nestkasten leeg waren welke normaal jaarlijks bezet zijn. Nu maar hopen dat de kerkuilen de kasten in 2023 weer terugvinden en dat we in 2023 weer heel veel kerkuilen kunnen ringen en bewonderen.

Han Bouman kon in 2022 vijftien jonge torenvalken ringen. Leuk om te weten is dat vrouwelijke volwassen torenvalken gemiddeld 63 gram zwaarder zijn dan volwassen mannetjes. Ook is bekend dat een torenvalk 18 jaar zou kunnen worden en dat sommige torenvalken tijdens de wintermaanden vanuit Nederland naar Marokko vliegen. Verreweg de meeste torenvalken worden trouwens geringd als nestjong.

Wat betreft de ooievaar: er werd in 2022 maar 1 ooievaar geringd door Han. Gerbrand Groen was samen met Han op pad om een paar nestpalen te bezoeken met behulp van een hoogwerker, maar alle ooievaars waren de heren te slim af en allen kozen ze het ‘hazenpad'. Omdat Gerbrand toch ECHT wel een ooievaar wilde ringen heeft hij toch nog een exemplaar kunnen vangen en dat door pure wilskracht. Ik denk dat hij het achtergebleven ooievaartje ernstig heeft toegesproken het nest niet voortijdig te verlaten!

Ondanks het feit dat steenuilen ook andere voedselbronnen benutten behalve muizen, hadden ook zij veel minder broedsels als het jaar ervoor in onze regio. Een muisje minder, daardoor zal de steenuil niet verhongeren. Maar toch hadden wij het fijn gevonden als er meer steenuilenkuikens waren uitgebroed. Volgend jaar vast en zeker beter: we gaan ervoor.

Aantal geringde Kerkuilen in 2022: 42.
Aantal geringde Torenvalken in 2022: 15
Aantal geringde Ooievaars in 2022: 1
Aantal geringde Steenuilen in 2022: 23.

Foto: Gian en Leana Roelfs met twee jongen kerkuilen.

Verslag Han Bouman en Ella Roelfs-Rijzebol
Fotografie: Ella Roelfs-Rijzebol

Ommermars feestelijk geopend

Op zaterdag 17 september is op feestelijke wijze het natuurbeleefgebied Ommermars geopend. Er waren veel Ommenaren aanwezig, waaronder raadsleden. Het was een gezellige drukte.
Bestuurders van Provincie, Gemeente en Waterschap, Stichting Heidehof en Staatsbosbeheer, die de realisering mede mogelijk hebben gemaakt, verrichtten de openingshandeling. Zij trokken een parachute weg die over de vogelkijkhut lag. Na een rondwandeling door het gebied volgde een gezellig samenzijn onder het genot van een hapje en drankje.

foto: Dook van Gils

De bestuurders uitten veel waardering voor dit burgerinitiatief vanwege de brede invulling van het project. Het is een mooi voorbeeld voor vermaatschappelijking van het natuurbeleid, waarbij de betekenis van natuur voor mensen meer centraal staat. Er wordt veel aandacht besteed aan natuur, waterveiligheid, recreatie, sociaal, educatie en voorlichting.

Met de inzet van inwoners en vrijwilligers, de medewerking en financiële bijdragen van Provincie Overijssel, Stichting Heidehof, gemeente Ommen, Leader+, Waterschap Vechtstromen, Staatsbosbeheer, Natuur en Milieu Overijssel en Landschap Overijssel is Ommen een prachtig natuurbelevingsgebied bij de stad rijker, waar het heerlijk is om te ontdekken en te beleven.

Het idee van een burgerinitiatief ontstond in 2014 in onze Vereniging. Met medewerking van Natuur en Milieu Overijssel is toen een scholenproject gestart. Hierin werden de wensen van scholieren over de inrichting van het gebied geïnventariseerd. Aan de Ommenaren werd ook gevraagd wat hun ideeën waren. Dit leidde tot een gedragen “eind inrichtingsplaatje”. Een werkgroep heeft dit verder uitgewerkt. In 2020 werd de Stichting Burgerinitiatief Ommermars opgericht die met veel energie de realisering van het project ter hand heeft genomen. Het resultaat mag er zijn en we kunnen trots zijn op zo’n mooi natuurgebied bij de kern Ommen dat door de inzet van velen tot stand is gekomen.

Buizerds ringen

Dinsdag 7 juni 2022 kon Han Bouman een paar jonge buizerds ringen. Gerard van Beesten had een aantal nesten op grote hoogte gevonden. Klimmer Wim Koldewee moest bij 1 nest maar liefst 30 meter de boom in klimmen voor hij bij het nest was gearriveerd. Een knap staaltje vonden wij, laag bij de grondblijvers, maar we vonden het tevens ook heel goed van Gerard dat hij dit nest had ontdekt!

Net als bij andere soorten worden deze soorten roofvogels geringd om kennis te vergaren over overleving, voortplanting, aantallen en dispersie.  Het is een zorgvuldig proces. Degene die het nest heeft ontdekt, houdt het nest in de gaten totdat hij aangeeft bij Han dat de vogels geringd kunnen worden! Dit zijn altijd mensen met een jarenlange ervaring op dit gebied. Zodra de ontdekker Han vraagt te ringen, weet hij al dat de poten zijn uitgegroeid tot een grootte dat er überhaupt geringd kan worden. 

De biometrische gegevens werden vastgesteld nadat de betreffende vogels zijn geringd. Daarna worden ze voorzichtig teruggebracht in het nest.

Ook Hans en Cees Sybesma ontdekten een nest jonge buizerds die,  in tegenstelling tot het door Gerard gevonden nest, verrassend laag in de boom zat.  Het was voor klimmer Youri Sybesma een koud kunstje het nest te bereiken.

Aantal geringde buizerds:  8

Verslag: Han Bouman en Ella Roelfs-Rijzebol

Fotografie: Ella Roelfs-Rijzebol

Cees en Noah met buizerd.

"Vogelkeikhut" Ommermars

Op dinsdag 30 augustus is in alle vroegte de “vogelkeikhut” door de firma Dunnewind geplaatst in de Ommermars. Het is een ontwerp van de Ommer kunstenaar Eric Schutte en verbeeld een ei. Het is gemaakt van cortenstaal met kijkgaten van vogelfiguren. De constructie is gemaakt door de firma PWS uit Almelo.

Het kunstwerk is een echte eye-catcher in het nieuw ingerichte natuurgebied Ommermars.

Bij de officiële opening van de Ommermars op zaterdag 17 september wordt het kunstwerk onthuld.

Foto’s Hein Kuijper

Rapport effecten varen op de Vecht

Een van onze leden, Johan Poffers, maakte voor de overheden (provincie , waterschap) een rapport over de effecten van varen op de Vecht voor natuur. Wij zullen dit gebruiken in onze gesprekken over een nieuwe "zonering rust en drukte" in ons Vechtgebied.

Klik op onderstaande afbeelding om het rapport te openen.