Met vogels is het zo, dat je ze moeilijk ziet, maar des te beter hoort. Helemaal als je in het bos loopt (je ziet 20% maar hoort 80%). En soms zie je ze wel, maar lijken ze zo op elkaar dat het nog moeilijk is ze uit elkaar te houden.
Neem als voorbeeld de Fitis en Tjiftjaf,
of een Zwartkop, Glanskop en Matkop.
Het is soms erg lastig ze te herkennen. Het geluid dat ze maken is echter uniek en dat maakt het onderscheid een stuk eenvoudiger. Maar niet iedere vogel noemt zijn naam, zoals de Koekoek. Daarom zijn ezelsbruggetjes bedacht en die wil ik delen.
Fietspompje
De Koolmees heeft deze bijnaam te danken aan slechts één van z'n vele geluiden. De hele dag produceert hij een roepje dat uit twee tonen bestaat en inderdaad iets weg heeft van een slecht gesmeerde, piepende fietspomp. Wel één die in een fiks tempo op en neer bewogen wordt.
Pingpongballetje
In rijkere bossen vooral die met wat oudere bomen komt de Fluiter voor. Zittend op een tak, meestal ergens onderin, begint hij aarzelend met z'n zang. Het lied is in enkele seconden afgelopen maar wordt steeds herhaald. Het is niet melodieus maar meer een langzaam beginnend getik dat steeds sneller verloopt en eindigt in een snelle ratel. Het ritme lijkt op een pingpongballetje dat boven de grond losgelaten wordt en stuitert totdat het tot stilstand komt. Ook wordt de zang wel vergeleken met een stuiterende knikker op een glazen plaat.
Drilboortje
Een wat bizarre bijnaam, zeker omdat het geen specht betreft maar de Braamsluiper. Deze kleine zangvogel laat z'n liedje horen vanuit dicht struikgewas. Een zacht, prevelend gekwetter, onderbroken door een veel harder, ratelend staccato tjek, tjek, tjek, tjek...... Het heeft iets weg van een drilboor of sloophamer, vandaar de bijnaam.\
Kiezelsteentjes
In de stad, vooral op plaatsen met wat oudere gebouwen maar ook bij flats of fabrieken, kortom overal waar pseudorotsen voorkomen kan je aandacht getrokken worden door een opgewekt, schel getjilp, eindigend in een geknars alsof twee kiezelsteentjes tegen elkaar gewreven worden. Dit is het kenmerk van de Zwarte Roodstaart. Meestal is de vogel snel te vinden omdat het liedje vanaf een antenne of andere uítstekende zangplek ten gehore gebracht wordt.
Elastiekje
Slechts een klein stukje van de zeer gevarieerde zang van de Spotvogel heeft geleid tot deze bijnaam. Tussen allerlei tonen en geluiden die dit zeer luidruchtige vogeltje produceert komen af en toe klanken voor die doen denken aan het uitrekken en vieren van een elastiekje: een soort wieoew, wieoew, meerdere malen herhaald.
Haastige merel
Iedereen kent wel de concerten van de Merel die heel vroeg in de ochtend of 's avonds vanaf een schoorsteen of boomtop ten gehore gebracht worden. Een goed uitgangspunt om de Tuinfluiter te leren kennen. Daarvan wordt gezegd dat de zang lijkt op een haastige versie van de merelzang. Diep weggedoken in struikgewas wordt onophoudelijk gezongen. Heel snel en prevelend en lang aangehouden; zonder grote uithalen. Dat laatste is meteen het verschil met de Zwartkop waarmee de soort snel verward kan worden. De Zwartkop prevelt in het begin ook snel maar heeft aan het eind meestal een paar schallende hoge tonen. Ook is het lied van de Zwartkop meestal kort.
Kinderfietsje
In grote parken, in bossen, eigenlijk overal waar wat bomen staan kan dit geluid gehoord worden. Een kort roepje, wat veel weg heeft van het piepende wiel van een driewielertje. Het wordt gemaakt door de Boomkruipertijdens het afzoeken van de boomstammen op zoek naar voedsel.
Mama mama mag ik ijsssssssssssss
Deze vogel is veel te vinden in open bosgebieden, houtwallenlandschappen en andere cultuurlandschappen met veel bosjes en bomen. Bovenin de top van een boom of een struik laat hij zijn karakteristieke roep horen: een aanloopje uitlopend in een slissende toon. Het ritme lijkt op het zinnetje Mama mama mag ik ijsssssssssssssssssss..... De beschrijving is afkomstig van Maarten 't Hart en het is de Geelgors die zo herkend kan worden.Beethoven-kenners horen en het begin van de Vijfde Symfonie in.
Derailleurtje
Als een derailleur niet goed gesmeerd is, krijg je zo'n raar sissend piep geluid dat continu doorgaat. Dat lijkt precies op een Europese Kanarie.
bron: Vogels in en rond Arnhem