Op 12 juli 2020 vond iemand een sterk verzwakte en vermagerde Rode wouw in de omgeving van Vilsteren. Hij nam contact op met de jachtopziener van Landgoed Vilsteren. De jachtopziener vroeg raad aan Mark Zekhuis, ecoloog bij Landschap Overijssel. Omdat Mark wist dat Han Bouman reeds eerder een Rode wouw in zijn vogelopvang had gehad en dus ervaring had opgedaan met een Rode wouw, stelde hij voor dat ook deze Rode wouw naar de vogelopvang van Han werd gebracht. Han kon de vogel met gemak vangen: geen gezond teken. De verzwakte Rode wouw was één van drie jongen uit een nest in de buurt. Dit jong lag onder het nest! (ter info: de andere twee jongen zijn gelukkig gezond en wel uitgevlogen).


Han had ondertussen genoeg ervaring met de soort om de belangrijkste “karaktertrekken” van de vogel te herkennen. Zo weten we dat de Rode wouw lethargisch gedrag vertoond zodra er iets gebeurt waardoor hij zich bedreigd voelt. Hij wordt apathisch en gaat bij wijze van spreken “doodliggen” of hangt zijn kop naar beneden, als een soort van struisvogelpolitiek. Omdat Han dit gedrag al kende van de Rode wouw die hij in zijn opvang had in juli 2018, wist Han dat dit gedrag “normaal“ is voor de soort. Helaas was de conditie van deze Rode wouw dermate slecht, dat er toch gevreesd moest worden voor zijn leven.


Han wilde deze vogel ontzettend graag oplappen. Het is namelijk geen overbodige luxe dat ook deze Rode wouw wist te overleven. De Rode wouw is één van de weinige vogelsoorten die bijna alleen voorkomt in Europa. Door intensieve vervolging is de soort sterk afgenomen en plaatselijk verdwenen. Gelukkig hebben beschermende maatregelen hier een einde aan gemaakt. Ze komen nu ook weer voor in meerdere buurlanden, maar talrijk zijn ze nergens.

Han heeft 13 juli 2020 een paar biometrische gegevens opgenomen: leeftijd 48 dagen, gewicht 845 gram ( 200 gram te licht ), vleugellengte 405 mm. Meer gegevens wilde Han niet opnemen om het verzwakte dier niet nog meer te stressen dan noodzakelijk. Mieke, echtgenote van Han, kwam bijvoorbeeld nooit in de omgeving van de Rode wouw. Han voerde de Rode wouw muizen, mollen en eendagskuikens, legde het aas klaar en vertrok net zo snel als dat hij was gekomen. De vogel was tijdens het klaarleggen van het voer steeds verzonken in zijn apathische houding! Zodra Han uit zicht was stortte de Rode wouw zich op het voer. Alle voer was steeds opgegeten als Han terugkwam, dus was dat een goed teken. Een paar dagen nadat de vogel in de opvang kwam vielen er handpennen en staartpennen uit. Op 18 juli 2020 vroeg Han mij een aantal foto’s te maken. Ondertussen, was er toch iets vreemds aan de hand: de Rode wouw had alle staartveren en armpennen verloren, er bleef geen enkele van deze veren over. Toen ik kwam om te fotograferen zag het dier er belabberd uit.


Apathisch weggedoken, zonder staart- en zonder handpennen op een hokje.

Ik heb snel even een foto genomen, zonder flits, want ik wilde het dier niet meer laten stressen dan noodzakelijk. We hadden ook geen idee waarom het dier opeens alle staart- en handpennen liet vallen. Het waren steeds identieke veren: linker hand- en staartpennen en rechter hand- en staartpennen. Wij vreesden voor het leven van de Rode wouw, zo naar zag hij er uit, maar gelukkig lukte het Han het dier in een betere conditie te brengen, al wist Han heel goed dat vrijlaten langer zou duren dan hij zou willen, omdat de Rode wouw natuurlijk ook nog weer naar het zuiden zou moeten vliegen vóór de winterperiode. Maar zonder staart, noch handpennen kon je dat rustig vergeten.
21 juli was de vogel gelukkig aangekomen in gewicht: hij woog nu 935 gram.
15 augustus 2020 woog Han het dier opnieuw: Nu was het gewicht 997 gram.
Han had ondertussen gesproken met Mark Zekhuis. Mark vertelde dat dit verschijnsel het Pinching off syndroom wordt genoemd. Pinching off betekent het afstoten van veren. De oorzaak is onbekend.


Wel zichtbaar is, dat er aan de uiteinden van de afgestoten veren, een vergroeiing heeft plaatsgevonden bij de aanhechting in het vlees.

Op 15 september 2020, twee maanden later, vroeg Han of ik opnieuw foto’s wilde nemen van de Rode wouw. Samen met Machteld Oudshoorn heeft Han opnieuw een aantal biometrische gegevens opgenomen: gewicht 1055 gram, vleugellengte 455 mm. Ondertussen heb ik foto’s genomen van de nieuwe staart en prachtige in tact zijnde vleugels! Het verenkleed was goed hersteld met hier en daar nog een “rommelige” veer ertussen. De Rode wouw was nu krachtig genoeg en klaar om vrijgelaten te worden. Maar eerst moest hij natuurlijk nog geringd worden met een ring van het Vogeltrekstation: dit is ringnummer 6216583 geworden. Om de Rode wouw tijdens zijn herstel zoveel mogelijk rust te geven en niet teveel te storen zijn er geen verdere maten genoteerd.

Donderdag 17 september 2020 was het zover: de Rode wouw kon worden teruggeplaatst in de natuur, bijna bij de plaats waar men het toen nog zeer verzwakte dier had gevonden. Han heeft er weer alle vertrouwen in dat ook deze vogel de trektocht naar het zuiden overleeft. Mark had ondertussen contact gehad met Vroege Vogels en op die manier kreeg de Rode wouw meer belangstelling dan hij had verwacht. Han en Mark werden geïnterviewd door Pleun Aarts van het programma Vroege Vogels. Het verslag hiervan is ondertussen reeds op de radio geweest bij Vroege Vogels en terug te horen via Google. Als u de uitzending alsnog wilt beluisteren moet u moet zoeken naar “Rode wouw wordt vrijgelaten in het Vechtdal”.

Menu van de Rode wouw tijdens een verblijf van 2 maanden in Hotel Bouman: 300 ééndagskuikens, 10 tallen muizen en een paar mollen.

 

Verslag: Ella Roelfs-Rijzebol en Han Bouman Fotografie: Machteld Oudshoorn en Ella Roelfs Rijzebol .

  {gallery}stories/artikelfotos/series/rode_wouw_2020{/gallery}

 

 

 

.