Als reactie op de startnotitie MER N340 heeft het bestuur een zienswijze naar het college van gedeputeerde staten van Overijssel gestuurd.
Om een vinger aan de pols te houden is onze Vereniging vertegenwoordigd in de provinciale Klankbordgroep N340. Hier volgen we nauwgezet de verdere planontwikkeling. Samen met andere partijen leveren we onze inbreng met betrekking tot de verschillende tracévarianten. Uiteraard hebben we in het verdere traject alle mogelijkheden om eventuele bezwaren te maken.

 Lees hieronder de volledige tekst van onze zienswijze.

AAN: College van Gedeputeerde Staten van Overijssel
           Postbus 10078
           8000 GB ZWOLLE

 

Ommen, 10 december 2007.


onderwerp: zienswijze Startnotitie MER N340


Geacht College,

Wij hebben kennis genomen van uw Startnotitie MER N340.
Met onze reactie en suggesties willen wij een bijdrage leveren aan de totstandkoming van een kwalitatief goede milieueffectrapportage voor de N340.

Doelstellingen en voorgenomen activiteit
Uw doelstelling is de provinciale weg N340 (Zwolle-Ommen) in te richten als een stroomweg, waar 100 km/uur mag worden gereden en de weg veiliger te maken. In de alternatieven en varianten wordt de 100 km/uur als uitgangspunt genomen, waarbij uitgegaan wordt van (uiteindelijk) een 2x2 weg (blz.12).
In de Startnotitie ontbreekt een “0-Plus”als één van de alternatieven. Deze variant gaat uit van het oplossen van de huidige knelpunten, waardoor de doorstroming en veiligheid aanzienlijk en duurzaam – ook in de toekomst – verbeterd wordt. Deze variant is gebaseerd op het handhaven van het huidige wegprofiel en heeft minder negatieve effecten op natuur en landschap in het algemeen, en het PEHS-gebied Varsen/Varsenerveld en Natura 2000-gebied Vechtdal nabij Zwolle in het bijzonder. 
Wij ondersteunen de Statenfracties en de Gemeente Dalfsen, die aandringen op het meenemen in het MER-onderzoek van de optie Duurzame Variant, zoals die door de Stichting Duurzaam door het Vechtdal is voorgesteld.

Opvallend is dat de N36 (Almelo - Witte Paal) geen onderdeel uitmaakt van het studiegebied. Deze regionale weg vormt een belangrijke verbinding tussen Twente en het Noorden, waarbij  de oost-west as Zwolle- Hardenberg wordt doorsneden. Het autoverkeer op de N36 is ongetwijfeld van grote invloed op het verkeersaanbod op de N340 en bepaalt mede de gebiedsontwikkelingen van Noordoost Overijssel, waaronder Hardenberg, Zwolle-Kampen en het gebied in de directe omgeving van de N340. De effecten van dit verkeersaanbod dienen inzichtelijk te worden gemaakt.
Wij pleiten voor:
- het uitbreiden van het studiegebied in oostelijke richting
-  nader onderzoek naar de verkeerseffecten van de N36 op de N340
-  het aanreiken van oplossingen in deze.

Beschrijving autonome ontwikkeling
Opvallend is dat in uw beschrijving van de autonome ontwikkeling (blz.15) de ontwikkelingen met betrekking tot de invoering van de kilometerheffing (in het jaar 2011) niet worden meegenomen. Tevens wordt geen rekening gehouden met het toenemende gebruik van het openbaar vervoer.
Meer inzicht is nodig in het te hanteren verkeersmodel. Zo is onduidelijk met welke variabelen het model wordt gevoed.
We pleiten voor:
- het in beeld brengen van de effecten van de invoering van de kilometerheffing op het verkeersaanbod op de N340.
- een onderzoek in  de relatie tussen het gebruik van het openbaar vervoer versus het verkeersaanbod op de N340. Bekeken zou moeten worden hoe bij verdere stimulering van het openbaar vervoer en andere autogebruikremmende  maatregelen, het verkeersaanbod op de N340 verminderd zou kunnen worden.
- meer inzicht in het gehanteerde verkeersmodel.

Geluidsbelasting natuur
De beleidsdoelstelling in 2010 is: “…een forse verbetering van akoestisch klimaat in de Ecologische Hoofdstructuurgebieden” (blz.19). Figuur 3.5 laat de geluidsbelasting zonder maatregelen zien in de EHS in 2020. De geluidscontouren van het verkeerslawaai belasten het PEHS-gebied ter hoogte van Varsen en het Natura 2000-gebied Vechtdal bij Zwolle. Bij opwaardering van de N340 en N 48 zal sprake zijn van een toenemend verkeersaanbod. Zonder maatregelen zal de geluidsbelasting in deze twee natuurgebieden dan verder toenemen.
Van de hiervoor genoemde beleidsdoelstelling “te komen tot een forse verbetering van het akoestische klimaat” zal in de (P)EHS inclusief het Natura 2000-gebied, dan geen sprake zijn.
Wij gaan er zonder meer van uit dat de geluidsbelasting voor natuur in de alternatieven en varianten van het MER worden onderzocht.
Wij pleiten voor:
- nader onderzoek naar de effecten van geluidsoverlast op de fauna in het PEHS-gebied ter hoogte van Varsen en het Varsenerveld, en het Natura 2000-gebied Vechtdal nabij Zwolle.
- het inzichtelijk maken van maatregelen om deze geluidsoverlast in deze natuurgebieden tegen te gaan.

Natuur
Nabij Zwolle ligt het Natura 2000-gebied Vechtdal. Natura 2000-gebieden vormen een onderdeel van het Europese ecologische netwerk. Naast bescherming van habitats betreft het óók soortenbescherming in deze gebieden. Als zodanig vormen de Natura 2000-gebieden de hoeksteen van het EU-beleid voor behoud en herstel van biodiversiteit.
Ter hoogte van Varsen ligt een gebied dat onderdeel uitmaakt van het PEHS-gebied Overijssels Vechtdal. De ecologische hoofdstructuur (EHS) vormt een nationaal netwerk van kerngebieden (natuurgebieden) die door verbindingszones met elkaar verbonden zijn/worden.
Een robuuste verbindingszone, die onderdeel uitmaakt van de EHS, loopt ter hoogte van Varsen, via het waardevolle natuurgebied Varsenerveld, richting Witharen. Deze robuuste verbindingszone verbindt het EHS-kerngebied Veluwe/Vechtdal met het kerngebied Reestdal/Drenths Plateau. 
Het natuurgebied Varsenerveld wordt reed jaren door vrijwilligers van onze Vereniging beheerd. Door onze beheerinspanningen komen een groot aantal beschermde soorten voor in dit gebied. Het gebied is ondanks zijn beperkte omvang uitgegroeid tot een natuurgebied van Europees belang. Dit komt tot uiting in het voorkomen van maar liefs 9 Europese habitatsoorten (zie bijlage!). Er zij vergevorderde plannen om het bestaande natuurgebied Varsenerveld in zuidelijke richting fors uit te breiden. 
De opwaardering van de N340 tot een stroomweg van 100 km/per uur met als uitgangspunt (uiteindelijk) een 2x2 weg, alsmede de alternatieve tracés en varianten, betekenen een ernstige aantasting van de voorkomende natuurwaarden in het Natura 2000-gebied, het PEHS-gebied ter hoogte van Varsen en het natuurgebied Varsenerveld in het bijzonder. Daarenboven wordt de (P)EHS bij de alternatieve tracé’s en varianten opnieuw doorsneden wat de uitwisseling van flora en fauna ernstig belemmerd.
Wij pleiten voor:
- nader eco(hydro)logisch onderzoek van de aanwezige natuurwaarden in het Natura 2000 gebied Vechtdal nabij Zwolle, het PEHS-gebied (inclusief robuuste verbindingszone) nabij Varsen en het natuurgebied Varsenerveld.
- Het eco(hydro)logisch onderzoek dient zich onder andere te richten op de verspreiding en populatiegrootte van Habitatrichtlijnsoorten en beschermde plant- en diersoorten. Ook dienen de externe en interne effecten op de voorkomende natuurwaarden te worden onderzocht als gevolg van de opwaardering van de N340 en de wegaanleg bij de alternatieven en varianten.
- onderzoek naar het voorkomen van de verblijfplaatsen en trekroutes van alle vleermuissoorten (o.a. meervleermuis), reptielen(o.a. ringslang) en amfibieën (o.a. kamsalamander, knoflookpad) en vissen (o.a. grote modderkruiper, kleine modderkruiper, bittervoorn, rivierdonderpad).
- onderzoek naar het voorkomen van marterachtigen (o.a. das en steenmarter)
- het concreet aangeven van oplossingen, teneinde de barrièrewerking voor de fauna en flora - als gevolg van de opwaardering van de N340 en de alternatieven / varianten - op te heffen.

Alternatieven en varianten in het MER
Bij de inrichtingsvarianten (4.2.2.blz.31) wordt onder dimensionering aangegeven dat de toekomstige verkeerssituatie voor het jaar 2020 in beeld is gebracht. In het nulalternatief wordt echter gekozen voor het jaar 2030. Onduidelijk is wat hier aan ten grondslag ligt
Gezien de huidige en toenemende kennis met betrekking tot de ontwikkelingen in het openbaar vervoer en het rekeningrijden (jaar 2011/2012) lijkt een toekomstige verkeerssituatie voor 2020 een meer realistische aanname.  

Overzicht te onderzoeken effecten in de MER (blz. 36)
Bij het thema Natuurlijk Milieu wordt onder het aspect landschap bij het Besluit-MER de aantasting van bijzondere landschapselementen kwalitatief weergegeven. Naar onze mening vormen deze landschapselementen de hoofdstructuur van het landschap. Deze elementen zijn van bijzonder belang voor flora en fauna. In het Besluit-MER dient dit onderdeel kwantitatief te worden weergegeven. Immers op deze wijze kan bij aantasting of verlies van deze landschapselementen compensatie in oppervlakte plaatsvinden.

Wij zijn gaarne bereid onze lokale kennis en expertise, waaronder die van het natuurgebied Varsenerveld, bij u aan te bieden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze secretaris.

Hoogachtend,

Voor het bestuur


H.M.H. Kuijper                                                 M. Naarding
Voorzitter                                                           Secretaris         
 
Het Varsenerveld.


 
Bij Ommen ligt een eeuwenoud stukje natte heide, een restant van een eens onmetelijk veengebied. Het dreigde dicht te groeien tot bos. Op initiatief van Henk Ruiter is het aan de vergetelheid ontrukt en wordt het nu door een vrijwilligersgroep beheerd. Daardoor is de oorspronkelijke kenmerkende soortenrijkdom bijna volledig teruggekeerd.

 

 
Situatie 1933


Situatie 2004


Natuurherstelplan.


Tracé vierbaans snelweg.


Enkele gegevens op een rijtje.
Tot in de 30er jaren nog duizenden hectare ‘woeste grond’ ten noorden van Ommen
In de periode -1935 tot nu- is nagenoeg alles ontgonnen.
Natte heide levert na ontginning goede landbouwgrond op.
Resterende deel is ongeveer 0,01% van de situatie 75 jaar geleden.
Natte heide is inmiddels een internationaal bedreigd landschapstype.

 
 

Tot medio 80er jaren werd het door schapen begraasd. Toen dat stopte verruigde het terrein door:
1. Gebrek aan beheer.
2. Verdroging.  (verdieping/verbreding Onderhaarse waterleiding)
3. Stikstof depositie.


Sinds 1998 is het beheer opgepakt door een vrijwilligersgroep.
Een combinatie van grazen,maaien en plaggen levert een prima resultaat.
In de periode 1998-2007 hebben er 4 x  door de overheid gesubsidieerde grootschalige beheersingrepen plaatsgevonden in het kader van het --Overlevingsplan Bos en natuur--.  Er is dus inmiddels al veel geld in het gebied geïnvesteerd voor de natuur.
Er is regelmatig overleg met ecologen over juistheid beheer.
Er komt nu een groot aantal Rode lijst-en Europese habitatrichtlijn soorten voor. (Zie bijlage)
De Provincie erkent dit gebied als zeer waardevol en heeft het opgenomen in de Robuuste verbindingszone/ecologische hoofdstructuur.
Momenteel wordt een natuurherstelplan ontwikkeld in samenwerking met oa. waterschap Groot Salland die hier goede kansen ziet voor het vasthouden van gebiedseigen water.
Door uitbreiding ontstaat een aaneengesloten natuurgebied met een hoge belevingswaarde en bijzonder kansrijk om uit te groeien tot kwalitatief hoogwaardige natuur door aanwezigheid van een rijke bronpopulatie.
In 2006 is het Varsenerveld  in het NCRV -televisieprogramma “De verkiezing van de mooiste plek van Nederland” tot mooiste plek van Overijssel verkozen en het heeft de 2e plaats behaald in de landelijke finale. Een plek om te koesteren.
  

 Wanneer er voor dit tracé van de snelweg wordt gekozen zal dit het Varsenerveld isoleren en onherstelbaar beschadigen. Compensatie van dit type natuur is onmogelijk.

Er komen in het gebied 17 Europese habitatrichtlijnsoorten voor.

 Rode lijstsoorten Varsenerveld  2007

(vetgedrukt = Europese   Habitatrichtlijn)

Moeraswolfsklauw            (lycopodiella inundata)
Bruine snavelbies              (Rhynchospora fusca)
Witte snavelbies                (Rhynchospora  alba)
Veenbies                        (Trichophorum cespitosum)
Stijve ogentroost               (Euprasia stricta)
Hondsviooltje                   (viola canina)
valkruid                     (arnica montana)
Heidekartelblad                 (Pedicularis sylvatica)
Moeraskartelblad  (Pedicularis palustris)
Welriekende nachtorchis         (platanthera bifolia)
Gewone vleugeltjesbloem       (polygala vulgaris)
Liggende vleugeltjesbloem (polygala serpyllifolia)
Sierlijke vetmuur    (sagina nodosa)
Blauwe knoop                    (Succisa pratensis)
klokjesgentiaan                 (gentiana pneumonanthe)
Vlottende bies                  (eleogiton Fluitans)
witte waterranonkel             (ranunculus ololeucos)
Wateraardbei                    (potentilla palustris)
Moerassmele                     (deschampsia setacea)
Addertong                      (ophioglossum viride)
echte guldenroede               (Solidago virgaurea)
bleekgele drooglboem           (gnaphalium luteo-album)
Ronde zonnedauw                 (Drosea intermedia)
Kleine zonnedauw                (Drosera rotundifolia)
Stijve moerasweegbree  (Echinodurus ranunculoides)
Lavendelheide   (andromeda polifolia)
Kleine veenbes   (Oxycoccus palustris)
Kleine valeriaan  (valeriana dioica)
Vetblad    (pinguicula vulgaris)
kussentjesveenmos     (Sphagnum Compactum)
klein warkruid    (Cuscuta epithymum)
Dwergvlas   (Radiola linoides)
Canadees hertshooi  (Hypericum canadense)
Moerashertshooi   (Hypericum elodes)
Pilvaren   (Pilularia globulifera)


Waterspitsmuis
Das
Boomleeuwerik
Boompieper
Geelgors
Dodaars
Geoorde fuut
Matkop
Wintertaling
Kneu
Zwarte specht

Levendbarende hagedis
Heikikker
Bruine kikker
Meerkikker
Poelkikker
Bastaardkikker
Kleine watersalamander

Ruige aardtong
Heideknotszwam
Zwartwordende wasplaat
Gele knotszwam
Verblekende knotszwam
Vuurzwammetje
Veenmosvuurzwammetje (Hygrocybe coccineocrenata)
Sneeuwzwammetje
Zwartsneesatijnzwam      (Entoloma serrulatum)

Glassnijder
Bandheidelibel
Tengere pantserjuffer
Vroege glazenmaker
Venwitsnuitlibel
Noordse winterjuffer
Bruine winterjuffer
Koraaljuffer
Plasrombout


Groentje
Bruine vuurvlinder
Zilveren maan.
Moerassprinkhaan

Grote modderkruiper

Rendiermos