Het stikstofprobleem heeft ons wel beziggehouden. Dat massale boerenprotest van belegerde ministers, door trekkers geblokkeerde wegen, onze nationale driekleur ondersteboven… Er viel niet aan te ontkomen. Wegkijken kon niet. We kunnen als natuurvrienden onze oren ook niet dichthouden voor de noden van de protesterende boeren. Er zitten duidelijk twee kanten aan dit verhaal, deze crisis, die zijn oorzaak heeft in een grijs verleden, toen landbouwminister Mansholt in de 50-er jaren dacht dat schaalvergroting ons een welvarende boerenstand zou opleveren. Dat was ook zo, maar de ontwikkelingen liepen ons na enkele decennia uit de hand. Mansholt gaf dat ook toe in 80-er jaren, maar ja, toen was het te laat. 
De oplossing voor het stikstofprobleem moet dus onvermijdelijk van twee kanten komen. Van de boeren én de beleidsmakers in Den Haag en de provincies. Anders werkt het niet. 
 
Bij de groene bioboeren leeft het idee om er samen uit te komen al jaren. Een club van maar liefst 5000 enthousiaste bioboeren heeft daarvoor een prachtig en krachtig 10-puntenplan bedacht. In het kort komt het hierop neer; een gedachtebepaling:
 
  1. Duurzaam boeren kan alleen als er een eerlijke prijs wordt betaald. Dat betekent duurzaam geproduceerd voedsel. Dus moet niet duurzaam geproduceerd voedsel extra worden belast.
  2. Richt je met beprijzen en wetgeving op maatregelen bij de bron. Dierwaardige landbouw zonder kunstmest en pesticiden kan import van buitenlands veevoer sterk verminderen. 
  3. Streef daarom naar grondgebonden landbouw en sluit de kringloop, ook wel ‘circulaire landbouw’ met uitwisseling van mest en voer onderling. Voor industriële, intensieve veebedrijven met heel weinig grond, dus zeg maar de ‘vleesindustrie’ met piekbelastingen voor ons milieu, kan er geen plaats meer zijn. 
  4. Zorg voor maatwerk en duidelijkheid voor de boeren die deel van de oplossing zijn. Biedt passende vergoedingen voor boeren die willen stoppen. 
  5. Ondersteun boeren die zich willen ontwikkelen in verduurzaming met teelt-technische, bedrijfseconomische en sociaalpsychologische adviezen voor de nabije en latere toekomst. 
  6. Geef voorlichting over duurzame voeding, leg reclame voor ongezonde voeding aan banden en geef als overheid het goede voorbeeld met een groen inkoopbeleid. Maak aldus een substantiële markt voor gezonde, duurzaam geproduceerde voeding. 
  7. Versterk de positie van de boer in de korte keten, in regionale transportsystemen en alternatieve verkoopkanalen. 
  8. Grondbeleid moet ten dienste staan aan duurzame landbouw. Fiscaal aantrekkelijke instrumenten creëren voor investeringen in landbouwgrond via grondbanken en pensioenfondsen. Langdurige verpachting aan boeren die duurzaam boeren. 
  9. Veranker de principes van natuur-inclusief boeren in het agrarisch onderwijs en betrek boeren bij het onderzoek naar de transitie. Een boer die klimaatneutraal en dierwaardig wil werken moet dat wel kunnen leren in het onderwijs. Hij kan dat opdoen in een ecologische samenhang met de omgeving van zijn bedrijf. 
  10. Zorg voor rechtvaardige, passende en stimulerende wet- en regelgeving. De huidige wetgeving is vooral gericht op een industriële landbouw en op de voedingsmiddelenindustrie. 
 
ONDERTEKEND DOOR: Biohuis, Caring Farmers, Federatie van Agro-ecologische Boeren (BD-Vereniging, Bio-Tuinders Vereniging, Bio-Vegan Netwerk, CSA Netwerk Nederland, Vereniging Toekomstboeren), Herenboeren Nederland 
ONDERSTEUND DOOR: Bionext, Burgercoöperatie Land van Ons, Land & Co, Louis Bolk Instituut, Stichting Aardpeer, Stichting BD-Grondbeheer, Stichting Demeter, Stichting Lenteland, Stichting Warmonderhof, Transitiecoalitie Voedsel, Triodos Bank 
 
Dit Groenboerenplan is te raadplegen in een uitgebreidere versie op www.groenboerenplan.nl  U kunt daar op die site dit plan ook ondersteunen, tekenen.