In juni 2018 is de Vogelwerkgroep Natuur en Milieu o.l.v. Han Bouman weer begonnen met het jaarlijkse ringen van ooievaars. Ooievaars maken nog regelmatig gebruik van kant en klaargemaakte nesten op ooievaar nestpalen maar onderzoek, verkregen door o.a. het ringen van de soort, heeft aangetoond dat het niet nodig is nog meer ooievaar nestpalen te plaatsen in Nederland.
De ooievaar is op dit moment namelijk heel goed in staat is zelf een nestplaats te zoeken en te bouwen in bv. elektriciteitspalen of in bomen.
Als wij de nestpalen naderen staan de jongen met hun ouder(s) meestal rechtop om zich heen te kijken.
Hier staat één van de ouders op het nest.
Opvallend is dat, zodra wij het nest naderen, de jongen steevast gaan liggen: ze zakken onmiddellijk door hun poten en laten de kop hangen alsof ze nooit in staat geweest zijn hier iets mee te doen.
De jonge vogels vertonen geen enkele activiteit bij benadering.
De jonge ooievaars in Ommen en omstreken worden door Gerbrand Groen en Hans Sybesma uit het nest gehaald met behulp van een hoogwerker.
Firma JHX uit Ommen sponsort de Vogelwerkgroep d.m.v. het gratis uitlenen van een hoog werker.
Door op deze manier het nest te benaderen ervaren de jongen weinig stress. Gerbrand en Hans doen de jonge ooievaars één voor één in een grote tas en zo gaan ze naar beneden, waar Han klaar staat om de vogels vakkundig één voor één te ringen. Ooievaars zijn behoorlijk trouw aan hun nestplaats, niet aan hun partner. Als beide vogels trouw zijn aan hun nest, lijkt het erop dat ze trouw aan elkaar zijn. Zulke paren kunnen dus jaren achtereen bij elkaar blijven, maar de werkelijke verbindende factor is dus het nest.
Ooievaar met nestmateriaal.
Zodra de jonge ooievaars beneden zijn gaat Han ze ringen. Tevens neemt hij de biometrische gegevens op. Jonge ooievaars hebben geen last van de ringen. Dat zouden de ringers en de vrijwilligers van de Vogelwerkgroep ook helemaal niet willen. Er wordt geen onderzoek gedaan ten koste van de dieren, maar juist ten behoeve van de dieren. Ze mógen er dus zelfs geen last van hebben.
De ringen zijn heel licht van gewicht omdat ze van kunststof zijn gemaakt.
Ook in en rondom Hoonhorst vraagt de Vogelwerkgroep aldaar Han ieder jaar ooievaars te ringen.
Hier haalt Sjoerd Bakker de ooievaars één voor één uit het nest.
Bert Eijkelkamp, eigenaar loonbedrijf Eijkelkamp voor bronbemaling, transport en containerverhuur, komt Vogelwerkgroep Hoonhorst, persoonlijk hulp bieden door belangeloos een hoogwerker aan te bieden en te bedienen!
Han werkt, indien aanwezig, Arbo technisch veilig vanaf een tafel, aanhangwagen of hooibaal. De ooievaars worden geringd om ze individueel herkenbaar te maken. Daardoor wordt het mogelijk vogels te volgen over een langere termijn. Dat geeft b.v. informatie over verplaatsingsgedrag (de trek) en over overleving van de soort. Het geeft inzicht of er bijvoorbeeld beschermende maatregelen moeten worden genomen of juist niet.
STORK (Stichting Ooievaars Research & Knowhow ) wil graag een representatief deel van de jongen ringen en beslist niet alle jongen. Ongeveer 15 %, verspreid over het land, vindt de organisatie voldoende.
De ooievaars gaan meestal onmiddellijk terug naar de jongen zodra ze weer terug zijn gelegd in het nest.
Ook in Den Ham worden we gesponsord door twee bedrijven: Wij mogen gebruik maken van een hoogwerker aan de Daarleseweg van Schilderbedrijf Wemekamp en van Schildersbedrijf Nijzink aan de Bossinkkamp in Den Ham.
In Vriezenveen, bij het nest aan de Westerveenweg, schiet sponsor Euregio Zonwering ons te hulp met een hoogwerker van hun bedrijf! Ook het bedrijf van de fam Grootenhuis in Vriezenveen staat steeds voor ons klaar als wij de ooievaars bij de molen aldaar willen ringen! In Archem bij De Belte en aan de Marsweg krijgen we hulp van Landschap Overijssel!
Wij willen alle eigenaren van bovengenoemde bedrijven hartelijk bedanken voor hun hulp en inzet!
Ooievaars eten voornamelijk regenwormen, dit vormt het stapelvoedsel. Daarnaast eten ooievaars ook allerlei andere dierlijke prooien, die niet moeilijk te bemachtigen zijn. Een ooievaar foerageert traag. Hij stapt door het weiland en raapt de prooien op. Daarom moeten de prooien ook traag zijn b.v. slakken, larven, meikevers enz. Ook worden kleine zoogdieren zoals muizen en mollen gepakt.
Velen weten niet dat ooievaars ook braakballen produceren. Door die braakballen te onderzoeken, kunnen we veel te weten komen over het voedselpatroon. Er worden regelmatig keverschildjes gevonden in de braakballen en ze zitten vaak vol met borstelharen van wormen.
Omdat ooievaars vooral veel wormen en emelten voeren aan hun jongen, zien wij deze regelmatig terug in teruggegeven voedsel.
Door de aanhoudende droogte in 2018 kruipen regenwormen dieper onder de grond. Veel ooievaars zien hun nesten mislukken omdat ze niet genoeg voedsel kunnen vinden voor hun kroost en vertrekken daarom een maand eerder naar Afrika dan normaal. Andere ooievaars hebben het geluk een andere maaltijd te kunnen nuttigen door het vinden van bloedzuigers.
Nooit eerder zagen we meerdere ooievaarsjongen bloedzuigers teruggeven!
Han heeft in 2018 totaal 45 ooievaars kunnen ringen.
Verslag Han Bouman en Ella Roelfs Rijzebol
Fotografie: Machteld Oudshoorn en Ella Roelfs-Rijzebol