Landelijke Natuurwerkdag 3 november 2018
De plantenwerkgroep doet in het Varsenerveld al een aantal jaren mee aan de Landelijke Natuurwerkdag. De werkzaamheden bestaan uit het verwijderen van opslag en het plaggen van kleine stukjes grond. We verzamelen ons bij de Beeldentuin van Thea Dijkema, Witharenweg 24 in Witharen tussen 08.30-09.00 uur. Vandaar gaan we om 09.00 uur naar het Varsenerveld. We werken er tot ongeveer 13.00 uur. Eerder stoppen is geen probleem. Zorg voor schoenen of laarzen die tegen een stootje kunnen. Landschap Overijssel zorgt voor gereedschap. Wij zorgen voor koffie en fris.
Aanmeldingen in verband met de catering graag bij:
Wimke Schipper-van Aalderen
Merelstraat 106
7731XE Ommen NL
T: 0031(0)529453462
E:
Steenuilen ringen 2018
Steenuilen zijn nauwelijks groter dan merels maar ze lijken groter omdat hun verenkleed boller om het lijfje zit. De Steenuil is trouwens niet de kleinste uil in Nederland! Dat is de Dwerguil. De Dwerguil is ongeveer zo groot als een spreeuw, met een gewicht van 55-85 gram . De Dwerguil is zeer zeldzaam in Nederland.
De Steenuil weegt ongeveer 170 gram. Het zijn prachtige uiltjes, voor velen zelfs de meest favoriete uilensoort in Nederland. Daarbij zijn ze niet echt mensenschuw: ze broeden vaak op boerenerven en zitten dikwijls op een tak van een boom in de tuin op de uitkijk, te wachten op een prooi. Ik heb dikwijls ergens voor een venster zitten kijken naar een Steenuiltje op een boomtak. Ook al zag de Steenuil mij zitten: hij bleef gewoon op dezelfde locatie zitten.
Het broedseizoen ligt al weer geruime tijd achter ons. De jong geboren uilen zijn al uitgevlogen en hebben hoogst waarschijnlijk reeds een eigen territorium.
Hierbij toch nog even een foto van drie, pas geringde jongen op een rij!
Volwassen Steenuilen blijven gewoonlijk het gehele jaar in de naaste omgeving van de broedplaats. Jonge Steenuilen vestigen zich vaak op minder dan 10 km van de geboorteplaats.
Ook hebben we dit jaar weer last gehad van de steenmarter. Hij rooft graag de eieren of pakt de jongen en doodt ze. Ook voor de volwassen uilen heeft hij geen ontzag en ook deze worden soms het slachtoffer. Hij sleept ze als prooi de kast uit, wat niet altijd lukt, waardoor wij dan bij de controle van de kasten de dode uilen vinden. Als steenmarterprooi zijn ze dan te herkennen door de afgebeten koppen. De kasten die we de laatste jaren plaatsen zijn allemaal steenmarterproof. De steenmarter kan daar dus niet meer in.
In 2018 werden er 68 jonge Steenuilen geringd door Han Bouman.
Verslag: Han Bouman en Ella Roelfs-Rijzebol Fotografie: Ella Roelfs-Rijzebol
Excursie naar de “ Duursche Waarden”, een korte impressie
De uitnodiging zag er gelikt uit, en met nog maar 1 ½ jaar lidmaatschap bij de vogelwerkgroep, kun je nog wel wat kennis en ervaring gebruiken; opgeven dus.
De weersvoorspelling was goed: zo’n 16 gr C, af en toe bewolkt en zonnig , en ja...... wat trek je dan aan: een jas of nee toch maar een trui, of nee toch maar een fleece vest.
Starten bij info centrum de Nul bij Olst, ons nulpunt zogezegd.
Eerst tijd voor koffie en kennismaking voor de 12 deelnemers en buiten al een prachtig zonnetje.
Harm Kat en Henk Jan Bezemer nemen alvast een kijkje op de dijk waar Harm gelijk “iets” ziet.
Henk Jan fotografeert een prachtige Tapuit.
Enkele mijmeringen over de vorige excursie bij het Lauwersmeer, op de koudste (!) dag van het jaar, verdwijnen al snel als sneeuw voor de zon.
Om 11 uur is het tijd om te vertrekken. Vanuit het Infocentrum lopen we over een fraaie drijfbrug de ruige graslanden in, her en der nagestaard door koeien en komen we door een wilgenbos .
De Duursche Waarden waren de eerste uiterwaarden in Nederland waar geprobeerd werd om het oorspronkelijke rivierenlandschap met ooibossen en moerassen terug te brengen. De resultaten zijn goed zichtbaar.
Ervaringen met een gewonde en ondervoede Rode Wouw in het opvangcentrum van Han
De Rode wouw kwam zeer beperkt voor in Midden en West Europa maar ontbrak gedurende veel jaren, vanaf 1980, als broedvogel. Sinds 2010 is de Rode wouw mondjesmaat terug in Nederland. Vanaf 2014 waren er drie broedparen en in 2015 waren dat er vijf. De grootste populaties komen voor in Duitsland, Frankrijk en Spanje. Ook in Zwitserland zie ik frequent Rode wouwen vliegen en het is bekend dat de populatie in Engeland toeneemt. De Rode wouw is een beschermde inheemse diersoort. Omdat de soort tot voor kort ontbrak in ons land, kenden we het gedrag van de soort in het opvangcentrum tot nu toe niet en was het dus aftasten hoe we een prachtige, maar tevens zwaar ondervoede en gewonde Rode wouw, van 36 dagen oud, weer gezond en wel terug konden zetten in de natuur.
Han Bouman, ringer en coördinator van onze Vogelwerkgroep, is ondertussen een ervaring rijker wat betreft de soort. Omdat Han jarenlange ervaringen heeft met gewonde, zieke en/of ondervoede roofvogels en de dieren niet, of zo min mogelijk in contact brengt met de mens, bracht Mark Zekhuis (Senior Ecoloog Landschap Overijssel) een ondervoede, aan zijn poot gewonde Rode wouw bij Han. Eerder was deze Rode wouw, het kleinste jong uit het nest, al geringd door Stef van Rijn, met een ring van het Vogeltrekstation + een rode kleurring. Rode wouwen bouwen gammele nesten. Helaas waaide het nest uit de boom toen de broers en zussen van dit jong al takkeling waren. Het kleinste jong werd drie dagen erna onder het nest, op de grond, gevonden door Erwin van Manen. De vogel was ondertussen al behoorlijk verzwakt.
Belangrijk voor ons was dat het dier dit zou overleven!
De aanblik zag er heel triest uit!
Kerkuilen 2018 “Droogte eist zijn tol”
In 2018 heeft Han Bouman, ringer en coördinator Vogelwerkgroep Natuur en Milieu de Vechtstreek, weer meerdere jonge Kerkuilen kunnen ringen, al was er helaas veel sterfte.
v.l.n.r: Medewerkers Willem Havinga, Feike Hoogland, Mieke en Han Bouman
De langdurige droogte in 2018 heeft haar tol geëist en meerdere slachtoffers gemaakt onder de prachtige Kerkuilen. Er waren veel minder muizen waardoor er helaas kerkuilskuikens opgeofferd werden aan hun oudere broers-zussen, zodat die tenminste gevoed konden worden. Maar ook dat stopt natuurlijk een keertje en als er dan geen muizen zijn, wordt het heel erg moeilijk voor de Kerkuil. Kerkuilen halen ook vocht uit hun prooi en ook dat is uiteraard noodzakelijk voor de groei en het overleven van de jongen en natuurlijk ook voor de ouders.
Gelukkig was er ook af en toe een nest met 4 pluizige Kerkuilskuikens.
Prachtige, grote vlinders in de vlindertuin
Ongeveer een jaar na de start van de aanleg van de vlindertuin bij de Kinderboerderij Ommen vond op zaterdag 8 september de officiële opening plaats. Henk Ruiter, initiatiefnemer van de vlindertuin had burgemeester Hans Vroomen bereid gevonden de openingshandeling te verrichten.
Wat betreft de planten en bloemen hadden de vlinders niets te klagen, maar vanwege de wind en de te lage temperatuur, dartelde er slechts een enkel koolwitje rond. Maar daar had Henk Ruiter aan gedacht: hij had gezorgd voor een aantal enorme exemplaren, die nog in hun cocon zaten. De burgemeester hielp de vlinders te verpoppen door grote kleurige doeken, die over hen gedrapeerd lagen, te verwijderen. De vlinders zaten verstopt op de bank, die vorig jaar geschonken is door Staatsbosbeheer ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van onze vereniging. De prachtige vlinders, kunstig geschminkt en met mooie pakjes aan, moesten even hun vleugeltjes en beentjes strekken en hóp, daar fladderden ze rond, tot groot plezier van de aanwezigen. Na het officiële gedeelte werden de aanwezigen getrakteerd op ondermeer, hoe kan het ook anders: kaasvlinders.
Haviken ringen 2018
Hans en Kees Sybesma hadden een nest Haviken gespot in de omgeving van Ommen. Zodoende heeft Han Bouman op 16 juni 2018, 2 jonge vrouwtjes Haviken kunnen ringen.
Omdat Haviken een groot nest maken van takken en omdat de locatie van deze nesten hoog in een boom is, moet er wel iemand aanwezig zijn die veilig en gezekerd naar het nest kan klimmen!
Youri Sybesma bewees dat hij deze behendigheid onder de knie heeft.
Haviken zijn het gehele jaar in hun territorium aanwezig en blijven in de winter tot een afstand van 10 kilometer in de buurt van hun nesten. Dit territorium houden de vogels onder ideale omstandigheden tot aan hun dood. Haviken zijn echte standvogels. Haviken zijn meestal te vinden in bossen en halfgesloten landschappen.
Een havik is een krachtige roofvogel, gespecialiseerd in het overrompelen van vogels.
Jonge Haviken zijn bruin van boven en gestreept van onderen.
Valken ringen 2018
Een torenvalkenkast dient geplaatst te worden aan een stevige boom of mast. Het liefst plaatst de vogelwerkgroep een kast ongeveer 6 meter boven de grond.
De kast moet een redelijk vrij uitzicht hebben over een weiland, akkerland of braakliggend terrein.
Als de jonge valkjes geringd moeten worden drukken ze zich gezamenlijk tegen de achterwand van de nestkast, met hun klauwen naar de opening, om bij benadering toe te slaan.
Het is een verdedigingshouding: ze liggen klaar in de aanval om de vijand snel en effectief te verjagen of te grijpen met hun scherpe klauwen. De vlijmscherpe klauwen zijn het belangrijkste wapen van de roofvogel: Drie tenen naar voren en één teen naar achteren. Samen vormen ze een klem, waar een prooi niet levend uit komt en waarmee hij de huid van een medewerker van de vogelwerkgroep flink kan beschadigen indien deze de vogel niet op de juiste manier vastpakt! Han Bouman, coördinator vogelwerkgroep Natuur en Milieu de Vechtstreek, leert de vrijwilligers van de werkgroep dan ook altijd wat de juiste manier is om de vogels even van het nest te halen om ze vervolgens te kunnen ringen.
Ooievaars ringen 2018
In juni 2018 is de Vogelwerkgroep Natuur en Milieu o.l.v. Han Bouman weer begonnen met het jaarlijkse ringen van ooievaars. Ooievaars maken nog regelmatig gebruik van kant en klaargemaakte nesten op ooievaar nestpalen maar onderzoek, verkregen door o.a. het ringen van de soort, heeft aangetoond dat het niet nodig is nog meer ooievaar nestpalen te plaatsen in Nederland.
De ooievaar is op dit moment namelijk heel goed in staat is zelf een nestplaats te zoeken en te bouwen in bv. elektriciteitspalen of in bomen.
Als wij de nestpalen naderen staan de jongen met hun ouder(s) meestal rechtop om zich heen te kijken.
Hier staat één van de ouders op het nest.
Opvallend is dat, zodra wij het nest naderen, de jongen steevast gaan liggen: ze zakken onmiddellijk door hun poten en laten de kop hangen alsof ze nooit in staat geweest zijn hier iets mee te doen.
De jonge vogels vertonen geen enkele activiteit bij benadering.
Burgemeestersechtpaar op excursie met bestuursleden
Onlangs werd gevolg gegeven aan het aanbod van onze vereniging aan burgemeester Hans Vroomen en zijn vrouw tijdens de Nieuwjaarreceptie: een excursie door een van de meest bijzondere gebieden van Ommen.
Bij een kop de koffie, geserveerd met aardbeiengebak vertelde voorzitter Hein Kuijper over de vereniging, de activiteiten en de doelstellingen. Enkele bestuursleden vergezelden de burgemeester en zijn vrouw daarna op de excursie, om te laten zien dat de natuur in Ommen niet alleen bossen en heide behelst, maar ook een zeer uniek gebied: het Junner Koeland.
Gewapend met kaarten van Ommen waarop staat aangegeven hoe het landschap er uitzag in vroeger tijden en hoe het er nu uitziet, gaf Hein Kuijper tekst en uitleg over de veranderingen in de loop van de jaren. De burgemeester toonde zich zeer geïnteresseerd en was er verbaasd over, dat een landschap in een relatief korte tijd zo'n metamorfose door kan maken: van heide naar bossen in nog geen eeuw.
Na de kaarten bestudeerd te hebben toog het gezelschap het gebied in dat felgeel zag van het bloeiende Jacobskruiskruid. Bestuurslid Henk Ruiter vertelde dat de planten er prachtig uitzien, maar dat ze giftig zijn voor zoogdieren, dus ook voor de runderen en paarden die grazen op het Junner Koeland. De dieren zullen vermijden er zelf van te eten. Als het kruid echter in gedroogde vorm in hooi of in kuilvoer terecht komt, kan dat alsnog schadelijk zijn voor de dieren. Henk vertelde verder onder andere over de symbiose van de Gele weidemier en de Vechtanjer in het overloopgebied van de Vecht, waaraan het Junner Koeland zijn bijzondere uiterlijk te danken heeft. Hij deed dat op zijn bekende en humoristische manier die de burgemeester en zijn vrouw wel konden waarderen.
Na afloop van de excursie overhandigde Hein Kuijper aan de burgemeester het jubileumboek waarin van alles staat over de veranderingen die hebben plaatsgevonden wat de natuur in en rond Ommen betreft in de afgelopen 50 jaar.
Pagina 15 van 33