De Kerkuil vliegt geruisloos met zachte, diepe doorslaande vleugelslagen. Een angstaanjagend gekrijs midden in de nacht of een plotseling opduikende schim is vaak een vluchtige ontmoeting met de Kerkuil die op zoek is naar een prooi.  

Kerkuilen 2016 0001

Het voedsel bestaat voornamelijk uit veldmuizen en bosmuizen, aangevuld met huisspits-en bosspitsmuizen, dwergmuis, woelmuizen, waterspitsmuis, ook vangt hij wel ratten. ’s Nachts gaat de kerkuil op zoek naar de kleine knaagdieren. Soms vangt hij ook wel eens kleine vogels. Tijdens de jacht vliegt hij vooral laag over de grond.

Kerkuilen 2016 0002

De schitterende Kerkuil staat op de rode lijst hetgeen betekent dat deze uil aangewezen is als een soort die extra aandacht en bescherming verdient.

Het aantal broedparen werd in 1979 op ongeveer 100 geschat!  Daarom zijn een aantal vrijwilligers ongeveer 35 jaar geleden begonnen met het ophangen en controleren van nestkasten. En dit was geen overbodige luxe.

Kerkuilen 2016 0003

De Kerkuil vindt de nestkast klaarblijkelijk heel geschikt om te broeden want ze worden goed bezet.

Kerkuilen 2016 0004

Mede dankzij de inspanningen van de Vereniging Vogelbescherming Nederland is een netwerk van kerkuilenbeschermers ontstaan met een landelijke dekking Tot 2004 werd het kerkuilenbeschermingswerk gecoördineerd vanuit Vogelbescherming. Eind 2004 is het onder gebracht bij de Stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland.

Kerkuilen 2016 0005

Ook Natuur en Milieu de Vechtstreek heeft meerdere enthousiaste vrijwilligers die zich al vele jaren inspannen voor de Kerkuil. Zij plaatsen kerkuil nestkasten, controleren deze met enige regelmaat en maken de nestasten regelmatig schoon. Dit doen ze elk jaar want soms zit een nestkast vol met oude nestmaterialen van het jaar ervoor. Schone kasten zijn veilig, het is er donker en de jongen vallen niet gemakkelijk uit het nest.

Kerkuilen 2016 0006

De kasten zijn meestal in open schuren en bijgebouwen geplaatst in overleg met de eigenaar van het gebouw. Met behulp van een ladder of  hoogwerker zijn de vrijwilligers in staat de nestkasten te bereiken. Hier ziet u Hans Sybesma ( links ) en Gerbrand Groen ( rechts ) in actie.

Kerkuilen 2016 0007

De moeder houdt het gebeuren scherp in de gaten vanuit de nok van de schuur.

Kerkuilen 2016 0008

Zodra het nest bereikt is, worden de uilskuikens uit het nest gehaald om ze vervolgens één voor één in een speciale vervoerszak te stoppen.

Kerkuilen 2016 0009

Zodra de uiltjes beneden zijn begint Han Bouman met het ringen en het opnemen van de biometrische gegevens welke door Mieke Bouman worden genoteerd.

Kerkuilen 2016 0010

Kerkuilen 2016 0011

Aan vrijwel alle ontdekkingen, omzwervingen en het gedrag van de vogels, ligt het ringen ten grondslag. Eerder was dit vooral gericht op voortplanting en migratie, tegenwoordig ligt de nadruk meer op langdurig volgen van het broedproces en overleving van de diverse soorten. Gegevens van de geringde vogels zijn bruikbaar in wetenschappelijk onderzoek, management projecten en  betere bescherming van de soort.

Kerkuilen 2016 0012

Ook mevrouw Erin Oudshoorn-Barones van Pallandt, is dolblij met de vijf jonge kerkuilen uit haar nestkast op Landgoed Eerde.

Opvallend was dat Han Bouman in 2016 veel grote nesten heeft kunnen ringen; grote nesten bevatten 5 tot 8 uilskuikens. Het was dus een goed jaar voor de Kerkuil in onze omgeving! We hebben maar liefst 253 Kerkuilen kunnen ringen.

Helaas was er hier en daar ook sprake van predatie of lag er zelfs een dood uiltje in een nest. Soms wordt dit dode uiltje door de broers en zussen opgegeten. Predatie wordt het meest veroorzaakt door de steenmarter. Gelukkig waren de meeste nesten in tact en zagen de uilen er prachtig en goed verzorgd  uit.

Verslag Han Bouman en Ella Roelfs Rijzebol                         Fotografie: Ella Roelfs Rijzebol